Leiden

In de Gemeenteraad van vorige week heeft de SP nog twee moties aangenomen gekregen: De Kliklijn waarmee buren elkaar konden 'verklikken' bij mogelijke bijstandsfraude wordt van de website van de gemeente gehaald. En ook de Kostendelersnorm wordt niet meer toegepast voor mantelzorgers in Leiden. Beide voorstellen konden rekenen op een ruime meerderheid. Ook is dankzij de inzet van de PVDA en de SP het budget voor bijverdiensten in de bijstand verruimt van 1200 naar 1800 euro. 

De SP wilde graag af van de Kliklijn en dat is nu gelukt met steun van de PVDA. GroenLinks, Partij voor de Dieren, Partij Sleutelstad en D66. De gemeente faciliteerde heel laagdrempelig een manier waarop buren of kennissen een melding kunnen doen als zij denken dat iemand fraudeert met de bijstandsuitkering. Het klinkt allemaal nog enigszins onschuldig maar hier zitten meer negatieve gevolgen voor de samenleving en voor bijstandsgerechtigden dan het lijkt. 

Het is wat ons betreft allereerst een overheidstaak om eventuele fraude te onderzoeken en niet van de rest van de samenleving. Het grote probleem met de kliklijn is dat je de verantwoordelijkheid verschuift naar buren en kennissen die overigens ook geen verstand hebben van de details van de participatiewet.  De kliklijn zorgt ervoor dat het wantrouwen tussen mensen wordt aangewakkerd, en al helemaal het wantrouwen van een bijstandsgerechtigde naar de gehele omgeving. Zij worden zo, geheel onrechtvaardig, voor het blok gezet om 'zo normaal en niet verdacht mogelijk over te komen'. Dat bijvoorbeeld vrienden meerdere malen op bezoek komen zou immers al genoeg reden kunnen zijn voor een melding van iemand vanwege samenwonen. Enkele hoogleraren sociologie bevestigen de negatieve effecten van de kliklijn en zeggen dat deze kliklijnen in gemeenten stigmatisering en wantrouwen in de samenleving aanwakkeren.

Stel je voor dat je zelf in de bijstand zit, wetende dat deze meldpunten bestaan. Alles wat je doet staat onder een vergrootglas, en dat is al zo als je in het hele participatietraject zit. Maar als je jezelf ook nog je moet verantwoorden naar iedereen om je heen? Dat geeft enorm veel extra paniek en stress en waarvoor? Als we het hebben over een fraude aanpak, laten we dan mensen aanpakken die echt fout bezig zijn. Grote frauderende bedrijven bijvoorbeeld. Mensen die veel geld hebben en nog meer geld van mensen aftroggelen. Deze aanpak nu is geld afpakken van mensen die het al niet breed hebben. Bovendien kost deze opsporing bakken met geld voor de gemeente en levert het vrijwel niets op. 

Wij hopen dat de laatste jaren juist hebben aangetoond dat een harde fraude aanpak op mensen die het al niet breed hebben alleen maar negatieve effecten heeft. Kijk naar de toeslagenaffaire...  

Ter illustratie voor hoe naar deze Kliklijn is: een melding die wij hierover binnenkregen van de week. Een man die een angststoornis heeft en daardoor veel de gordijnen dicht heeft thuis. Hij werd gemeld door een stalkende buurvrouw met de melding dat er wel niemand zal wonen. Toen kwam de gemeente voor de stoep met deze melding en het verwijt dat hij er niet zou wonen. Uiteraard volledig onterecht. Wat dat doet met iemand met een angststoornis is moeilijk te omschrijven, maar het is heel naar. Dit is wat wij als gemeente in stand houden met zo'n kliklijn een wij zijn ontzettend blij dat wij hier nu van afstappen als gemeente, waarmee wij hopelijk andere gemeenten laten zien dat dit niet de manier is om fraude aan te pakken.

De SP wilt ook af van de kostendelersnorm in de bijstand in Leiden. Dat is de regeling dat je wordt gekort op je uitkering als er iemand anders ook in je huis woont. Omdat dan alles goedkoper zou zijn. Niets blijkt minder waar: Onderzoek na onderzoek wijst uit dat deze verlaging van de bijstand veel te hard is en totaal niet in verhouding met kleine kostenbesparingen. Het is een manier om een toch al lage uitkering nog lager te maken. Hierdoor komen veel mensen niet meer rond en raken ze echt in de armoede. Dat kan en dat mag niet wat ons betreft, al helemaal niet in een tijd waarin alles duurder wordt en de armoede al flink toeneemt. Voor mantelzorgers is dit ook wel echt heel onrechtvaardig. Dat je bij vrienden of familie komt inwonen om de zorgtaak op je te nemen en vervolgens je bijstand op deze manier wordt verlaagd is heel onrechtvaardig. Wij zijn daarom blij dat er nu toch een eerste stap in de volledige afschaffing wordt gemaakt door het niet meer te gaan toepassen op mantelzorgers zodat zij meer geld overhouden.  

voor meer informatie hierover kunt u terecht bij ons Raadslid Thomas van Halm