Leiden

Er zijn de afgelopen jaren een paar grote knopen doorgehakt op het gebied van verkeer en vervoer. De RijnGouweLijn gaat definitief niet door. In plaats daarvan komt de oplossing waarvoor de SP al jaren pleit: een kwartiers dienst tussen Leiden en Utrecht Centraal en een netwerk van vrije busbanen. Ook over de RijnlandRoute is na decennia getouwtrek een knoop doorgehakt. Die gaat wel door, maar dan wel op een veel beter ingepaste manier dan de plannen eerst waren. Het andere grote dossier, de Ringweg Oost, is niet tot een definitief einde gekomen. Wel hebben we gelukkig kunnen voorkomen dat de Ringweg dwars door woonwijk De Kooi zou zijn aangelegd. Er wordt nu samengewerkt met Leiderdorp om tot een gezamenlijke oplossing te komen om het auto- en fietsverkeer in betere banen te leiden, zodat er ruimte komt voor openbaar vervoer in de stad. Ook komt er een bewaakte gratis stalling voor duizend fietsen onder de V&D in Leiden en er is geld voor uitbreiding van de fietsenstallingen rond Leiden Centraal.

De SP wil de komende vier jaar al deze zaken tot een goed einde gaan brengen. Maar daarnaast wil de SP een nieuw speerpunt: Leiden moet over vier jaar fietsstad nummer één van Nederland zijn. Hoe we dat willen bereiken leest u aan het eind van dit hoofdstuk.

Ook zal een nieuw college van burgemeester en wethouders een oplossing moeten kiezen voor de parkeeroverlast in de wijken rond het centrum. De proef met de Blauwe Zones is verlengd tot kort na de verkiezingen. Hoe de SP de balans wil vinden tussen het aanpakken van overlast enerzijds en gastvrijheid anderzijds leest u verderop in dit hoofdstuk.

En ten slotte willen we het openbaar vervoer een beter en aantrekkelijker alternatief maken, zodat meer mensen hiervan gebruik gaan maken.

De RijnGouweLijn is dood, lang leven het HOV-netwerk Zuid-Holland Noord

Na jaren strijd weten we het eindelijk zeker: de RijnGouweLijn is niet meer. In plaats daarvan komt het Hoogwaardig Openbaar Vervoer-net Zuid-Holland Noord. Dat kost precies de helft van wat de RijnGouweLijn gekost zou hebben, er zitten veel effectievere oplossingen in. En het komt overeen met de uitkomst van het referendum dat in Leiden in 2007 is gehouden over de RGL! Nog dit jaar wordt er begonnen met de uitvoering.

Maar daarmee zijn we er nog niet. Een deel van het regionale busverkeer zal door Leiden rijden. En als daar teveel auto's zijn lukt het niet om het regionale vervoer snel en betrouwbaar te laten rijden. De SP wil dat het busverkeer door de Breestraat wordt gehalveerd en alleen nog bestaat uit de lijnen die de wijken en de dorpen rond Leiden bedienen. Het regionale busvervoer moet vooral over de Hooigracht en Langegracht. Daarom wil de SP dat er doorgegaan wordt met het zoeken naar alternatieve verbindingen voor het autoverkeer, want zoals het nu is kan met name de Hooigracht al dat verkeer niet aan.  

Alternatieven voor autoverkeer door het centrum

Nu de RijnGouweLijn niet doorgaat en ervoor in de plaats er onder andere een netwerk van snelle regionale busverbindingen komt, is het extra belangrijk dat het huidige doorgaande autoverkeer door de centra van Leiden en Leiderdorp een alternatief krijgt. Het vele autoverkeer zorgt niet alleen voor veel lokale vervuiling, maar maakt een snelle OV-verbinding door de stad onmogelijk, en de auto's zitten fietsers en voetgangers ook in de weg.

In het verleden zijn er plannen gemaakt voor de Kanalenroute en later voor de Ringweg Oost. Daarbij werd er vrijwel uitsluitend naar het autoverkeer gekeken en lag de oplossing bij voorbaat al vast. Een peperdure oplossing, die op geen enkele steun in Leiderdorp kon rekenen en met grote problemen zoals de kruising met de Hoge Rijndijk. De SP heeft zich daar altijd tegen verzet.

In de vorige coalitie-periode is er afgesproken dat er een ringweg zou komen, maar niet hoe. De Ringweg Oost bleek onmogelijk doordat Leiderdorp daar niet aan mee wilde werken. Een variant dwars door de Kooi is mede dankzij de SP niet door gegaan. De SP heeft altijd gezegd dat áls we ooit tot een goede oplossing voor het autoverkeer in Leiden en Leiderdorp willen komen, we daarvoor moeten samenwerken met Leiderdorp. En dat we juist ook naar het openbaar vervoer en fietsers moeten kijken. En dat we vooral niet moet beginnen met de oplossing maar met het uitzoeken van wat het probleem nou eigenlijk is en waar er kansen liggen.

En dat is precies wat er nu aan het gebeuren is. Leiden en Leiderdorp kijken samen naar de  problemen en alle mogelijke oplossingen. De SP steunt dat proces, en wil dat er een betaalbaar alternatief komt voor het autoverkeer door de centra van Leiden en Leiderdorp. Met tegelijk betere fietsroutes, zonder dat we nieuwe knelpunten creëren. Zo kunnen we ruimte maken in de stad voor snel en betrouwbaar openbaar vervoer.

RijnlandRoute

De SP is nooit een voorstander geweest van de RijnlandRoute en is dat nog steeds niet, maar inmiddels is het besluit om de RijnlandRoute aan te leggen en hoe die aan te leggen, definitief door de provincie genomen. De SP heeft zowel in de provincie als in de gemeente Leiden ingestemd met dat besluit, want daar zijn in de beide coalities afspraken over gemaakt (niet alleen in Leiden, maar ook in de provincie Zuid-Holland bestuurt de SP mee). Voorwaarde voor medewerking aan de RijnlandRoute is voor de SP geweest dat die veel beter moest worden ingepast in de omgeving dan in de oorspronkelijke plannen en dat bij de verdere uitwerking de ideeën uit de samenleving serieus genomen moesten worden. Aan beide voorwaarden is voldaan.

Waar de RijnlandRoute eerder gelijkvloers dwars door de Oostvlietpolder, Voorschoten en langs de Stevenshof zou lopen, wordt die nu grotendeels verdiept of als tunnel uitgevoerd. Een aftakking door de Oostvlietpolder met een brug over de Vliet is geschrapt. Voorschoten zal doordat er een tunnel wordt geboord onder de Vliet en Voorschoten, in het geheel geen last hebben van de bouw van de RijnlandRoute of van de weg zelf als die klaar is.

Hoewel de weg ondertunneld en verdiept langs de Stevenshof gaat en ook onder de A44 door gaat in plaats van er overheen, betekent deze nieuwe weg nog steeds veel overlast voor de bewoners van de Stevenshof. Ook is er nog steeds sprake van aantasting van de Oostvlietpolder, doordat de weg niet helemaal ondertunneld door de Oostvlietpolder heen gaat, en bovenlangs wordt aangesloten op de A4. Bovendien zal de bouw van de RijnlandRoute voor jaren van overlast zorgen.

De SP heeft zich altijd hard gemaakt om de Stevenshof en de Oostvlietpolder te beschermen. Toch staat de SP achter de beslissing om deel te nemen aan het bestuur in Leiden en in de provincie en om daarbij een compromis te sluiten over de RijnlandRoute. Niet alleen vanwege alle andere zaken die we hebben afgesproken in de beide coalitieakkoorden, maar ook omdat we een veel betere inpassing uit hebben weten te onderhandelen. Een andere coalitie zonder de SP zou waarschijnlijk tot een heel ander besluit zijn gekomen dan wat er nu ligt.

Het volgende stadsbestuur hoeft geen beslissingen meer te nemen over de RijnlandRoute. Die beslissingen zijn al genomen en de verantwoordelijkheid ligt nu bij de provincie Zuid-Holland. Het enige dat de gemeente Leiden nog moet doen is pleiten voor een nog betere inpassing waar mogelijk, bijvoorbeeld als de aanbesteding meevalt en er nog geld over zou blijken te zijn. En bij de provincie blijven aandringen op het beperken van de overlast tijdens de bouw.

Parkeergarages

Een ander punt waar de SP in het vorige stadsbestuur een compromis over heeft gesloten, is het aanleggen van twee ondergrondse parkeergarages onder de Lammermarkt en de Garenmarkt. Hoewel de SP nooit voor meer parkeergarages heeft gepleit, bieden deze garages wel de kans om meer ruimte te maken voor fietsers, voetgangers en groen in het centrum. Aangezien er geen substantiële stijging van het aantal bezoekers van Leiden te verwachten valt, moeten er wat de SP betreft even veel parkeerplaatsen op straat in het centrum worden geschrapt als er ondergronds nieuwe plaatsen worden gebouwd. En als we nog zonder al te veel kosten onder het contract voor de bouw van de garage onder de Garenmarkt uit kunnen (wat waarschijnlijk is omdat die enkele jaren later zou worden gebouwd dan die aan de Lammermarkt), dan wil de SP dat doen. Laten we eerst maar eens kijken of de garage onder de Lammermarkt een succes wordt of niet.

Na de aanleg van de Morspoortgarage is gebleken dat deze op geen enkele manier concurreert met het Stadsparkeerplan aan de Haagweg. Die laatste heeft zijn bezoekersaantal het afgelopen jaar alleen maar zien stijgen, en dat ondanks de crisis. Het systeem met natransport door busjes op biogas werkt uitstekend en wordt goed gewaardeerd. Een kwart van alle museumbezoekers van museumstad Leiden komt met het Stadsparkeerplan. Het Stadsparkeerplan zit nu al 20 jaar 'tijdelijk' op de Haagweg maar heeft zich dubbel en dwars bewezen als essentieel voor bezoekers van Leiden. Het is dus hoog tijd om de 'tijdelijke' status om te zetten in een permanente.

De gemeente moet zich houden aan de afspraak over de Morspoortgarage, dat die maximaal tien jaar blijft staan. Tot het moment dat hij weer gesloopt gaat worden, moet hij ook gebruikt worden voor werknemers van de Leidse binnenstad. Daarvoor moet er een goedkope werknemersvergunning komen.

Leiden heeft een Parkeer Route Informatie Systeem dat bezoekers naar parkeerplekken moet Leiden. Maar dat werkt al jaren slecht. Wat de SP betreft wordt het vervangen door een nieuw systeem.

Parkeren in de wijken rond het centrum

Op dit moment loopt er een verlengde proef met blauwe zones rond het centrum in Leiden. Een blauwe zone is een vorm van parkeerrestrictie, waarbij iedereen gratis twee uur mag staan met een parkeerschijf. Als je langer wilt parkeren heb je een vergunning nodig. De SP heeft een grote enquête gehouden in de stad over de blauwe zone. Daaruit bleek dat veel mensen de blauwe zone een mooi evenwicht vinden houden tussen het oplossen van de parkeeroverlast en gastvrijheid. Alleen aan de randen van de blauwe zones was er op verschillende plekken veel parkeeroverlast, omdat de grenzen soms geen natuurlijke grenzen waren, maar soms zelfs midden in een wijk liepen. Dan wordt er dus aan de kant van de grens waar het parkeren gratis is enorm veel geparkeerd. Een nadeel van de proef was ook dat het de gemeente vrij veel geld kostte, omdat de prijs van de vergunning niet kostendekkend was.

De SP wil definitief een einde maken aan de parkeeroverlast in woonwijken door het instellen van een grote blauwe zone met natuurlijke grenzen zoals het Kanaal, de Churchilllaan en de Willem de Zwijgerlaan. Daarbij moet nog worden uitgezocht of dat ook kan zonder de fysieke blauwe strepen op de stoepen. De SP vindt een kostendekkend tarief redelijk, waarbij er dus geen geld verdiend wordt aan parkeren maar ook geen geld bij moet. Dat is maximaal € 65,- per vergunning per jaar.

Daarnaast moeten er ook goede oplossingen komen voor alle bezoekers van de stad die eerder in de woonwijken parkeerden. Een oplossing zou zijn om terreintjes te gebruiken die op bepaalde uren vrijwel leeg staan, zoals het parkeerterreintje bij de kerk aan de Lammenschansweg, verschillende terreintjes op het Biosciencepark en op allerlei andere plekken in de stad. De gemeente moet in samenwerking met bedrijven helpen die terreintjes al dan niet tijdelijk in gebruik te (laten) nemen als parkeerterrein voor met name werknemers van bedrijven in Leiden. Ook leegstaande capaciteit in parkeergarages zoals de Morspoortgarage moet voor een laag bedrag beschikbaar gesteld worden voor werknemers. En ten slotte zouden er voor bepaalde plekken in de Blauwe zone werknemersvergunningen beschikbaar kunnen worden gesteld voor gebruik gedurende de dag.

Leiden Fietsstad nummer één

De Fietsersbond organiseert elke paar jaar (meestal eens in de drie jaar) een verkiezing voor Fietsstad van het jaar. Voor 2014 doet Leiden nog niet mee, maar in 2017 moet Leiden deze verkiezing winnen! Niet alleen door te werken aan het thema van de Fietsstad-verkiezing voor dat jaar, maar gewoon door de beste stad voor fietsers van Nederland te worden. Daar moet veel voor gebeuren. Er is veel achterstallig onderhoud aan de fietspaden in Leiden, en er zijn bepaalde slechte plekken die al jaren bestaan. Niet alleen het onderhoud maar ook het strooien en schoonmaken in de winter moet naar een hoger niveau. Ook ontbreekt vaak een goede koppeling tussen regionale fietspaden en het fietspadennetwerk in Leiden. Veel fietspaden in Leiden zijn te smal of te hobbelig of niet geasfalteerd. En fietsers moeten te vaak en te lang wachten bij stoplichten. Daarom moeten er meer kruispunten ongelijkvloers worden en op veel meer plekken slimme verkeerslichten aangelegd worden. Deze stoplichten weten dankzij sensoren wanneer ze op groen moeten springen en op groen kunnen blijven staan, zonder daarmee files op de autowegen te veroorzaken.

Verder moet het voor bezoekers makkelijker worden de fiets te parkeren. Dat betekent meer parkeergelegenheid in het centrum, bij de beide stations en bij bushaltes. Maar ook voor bewoners moet het parkeren van fietsen beter en veiliger, door meer fietsbeugels te plaatsen in heel Leiden. Die moeten dan ook wel met regelmaat nagekeken worden op achtergelaten wrakken, anders zijn ze binnen de kortste tijd nutteloos. Ook moet er in parkeergarages ruimte worden gemaakt voor het (gratis) parkeren van fietsen. De SP zou graag zien dat er In wijken met weinig inpandige ruimte voor het parkeren van fietsen op straat overdekte ruimte komt om fietsen veilig te parkeren. En dat er ruimte wordt gemaakt voor het parkeren van fietsen en voor voetgangers door autoparkeerplaatsen op te heffen. Dat kan als er overal in de stad blauwe zones komen.

Elektrische fietsen zijn enorm in opkomst, vooral voor de langere afstanden zoals woon-werkverkeer. De gemeente kan dat stimuleren, onder andere door veel extra laadpunten aan te leggen, ook bij bedrijven en horeca. Ook kande gemeente nieuwe projecten opstarten samen met bedrijven en organisaties van bedrijven, om werknemers te verleiden over te stappen op de elektrische fiets. Daarbij moet ook aandacht besteed worden aan het veilig gebruiken van de elektrische fiets!

Dat betekent flinke investeringen. Leiden gaat dan ook een gedeelte van het geld dat normaal naar investeringen in auto-infrastructuur gaat, gebruiken voor fiets-infrastructuur.

Kortom, de SP wil aan de slag met de volgende zaken:

• Leiden Fietsstad nummer één in 2017
• Investeren in fietsinfrastructuur in plaats van auto-infrastructuur
• Betaalbare alternatieve auto- en fietsroutes om in het centrum ruimte te maken voor openbaar vervoer
• De gemeente blijft bij de provincie aandringen op een zo goed mogelijke inpassing van de RijnlandRoute
• Bovengrondse parkeerplaatsen in het centrum schrappen als er ondergrondse worden gerealiseerd
• Het Stadsparkeerplan wordt permanent
• Uitbreiding van de blauwe zones tot natuurlijke grenzen met een kostendekkende vergunning