Leiden

De Leidse gemeenteraad heeft het collegevoorstel om de erfpacht af te schaffen aangenomen, en dat vind Paul Day (SP) een foute beslissing.

Slechts 15% van de het areaal gebouwde grond in Leiden is op dit moment in erfpacht uitgegeven. Over de meerderheid van de grond heeft de politiek geen directe zeggenschap. Daarvoor moet de commerciële grondmarkt worden betreden: voor nieuwe bestemmingen moet veelal grond verworven worden die nu in particuliere handen is. Door de terugtredende overheid zijn de machtsverhoudingen op de grondmarkt verschoven. Pacht en erfpacht moeten mijns inziens instrumenten zijn om, met behoud van overheidstoezicht, ruimte te geven voor eigen initiatief en beheer en dat is nu in zeer beperkte mate mogelijk in Leiden.
Wat mij betreft moeten pachtprijs en canon niet worden vastgesteld op basis van marktprijzen maar op basis van economische, sociale en ecologische doelen die door de politiek gesteld zijn.
Het is evident dat als er onvolkomenheden zijn in de wijze waarop de gestegen grondwaarde voor een deel zou moeten wegvloeien naar de gemeente, daar oplossingen voor moeten worden gezocht en niet automatisch er vanuit moet worden gegaan dat het instrument zelf niet deugt. Laat men maar beginnen met efficiënter werken!
Afschaffing van de erfpacht zal niet automatisch leiden tot kostenreductie. Niet alle pachters zullen de grond willen kopen, ondanks de mogelijkheid die ze aangeboden krijgen tot conversie, en het college wil zelf bepaalde percelen in gemeentelijk bezit houden waardoor het administratieve apparaat voor erfpacht blijft bestaan.
Het commerciële harnas van de grondmarkt botst mijns inziens met de politieke verantwoordelijkheden van de gemeente om zorg te dragen voor sociale woningbouw en vrij toegankelijke recreatievoorzieningen die maar al te vaak moeten wijken voor commerciële recreatie.

Voor betaalbare woningbouw is het nodig dat de gemeente zo veel mogelijk bouwgrond in handen krijgt. Die bouwgrond kan dan in erfpacht uitgegeven worden: een laag bedrag bij sociale woningbouw, een hoger bedrag voor bedrijven en dure woningen.
Het argument dat uitgifte aan internationale ondernemingen vaak meer of alleen maar kans van slagen heeft als de grond in volle eigendom wordt uitgegeven en dat uitgifte in eigendom het vestigingsklimaat ten goede zal komen gaat zeker niet in het algemeen op. Er wordt nogal wat gehuurd en geleasd.
Er is gerede kans dat Leiden grote risico’s loopt wanneer er sprake is van uitgifte aan internationale ondernemingen en dat de gemeente overgeleverd is aan die ondernemingen als zij eenmaal eigenaar van de grond zijn.
Daarom mag een belangrijk politiek sturinginstrument als erfpacht nooit uit handen worden gegeven.

Paul Day,
SP fractie