Leiden

Afgelopen donderdag was de aftrap van de Leidse Algemene Beschouwingen. Hierbij wordt teruggekeken op het voorafgaande jaar en wordt ook voor de komende jaren vooruitgekeken. Hieronder leest u de bijdrage van fractievoorzitter Antoine Theeuwen tijdens de Algemene Beschouwingen.

Het liberalisme heeft gestaag de solidariteit tussen mensen afgebroken, daarnaast heeft het kapitalisme onder het mom van keuzevrijheid ervoor gezorgd dat de overheid zich steeds verder heeft teruggetrokken en zaken als de verzorgingsstaat en volkshuisvesting ten prooi zijn gevallen aan de zogenaamde marktwerking. Een valse belofte dat de markt efficiënter de behoeften van mensen zou kunnen invullen omdat concurrentie voor ons de beste diensten en producten zou opleveren tegen de meest kost efficiënte prijs. Maar het was een leugen, het heeft geleid tot steeds meer oligopolies en monopolies die enkel winstbejag nastreven. De grote multinationals zijn steeds groter en machtiger geworden, ze staan boven de wet, kopen politici om, die er op hun beurt voor zorgen dat er door deze bedrijven en de rijksten der aarde geen belasting meer betaald hoeft te worden. De bevolking die zich steeds verder vervreemd voelt van een overheid die deze uitbuiting billijkt, zoekt haar heil in rechts nationalistische politici die het wantrouwen en de teleurstelling nog verder aanwakkeren door haat te zaaien tussen mensen onderling. Haat jegens buitenlanders, vluchtelingen, mensen die anders geaard zijn of tot een andere cultuur of godsdienst behoren. En zo komen we in autoritaire bestuursvormen en dictaturen terecht die het volk nog verder uitbuiten en tegen elkaar opzetten middels oorlog en terreur.

Voorzitter wat een schril contrast met hoe het er in onze stad aan toe gaat. Politiek gezien is Leiden een rode oase waar we trots op mogen zijn. Want terwijl het meest rechtse kabinet ooit, niets maar dan ook niets, voor elkaar krijgt, hebben we in Leiden een sluitende begroting. Een compliment waardig aan het college maar eigenlijk ook aan iedereen in dit huis. Samenwerking en een open bestuursstijl zorgen nu al jaren voor een goed lopend lokaal bestuur dat geld genoeg heeft om te kunnen investeren in bijna alles, veiligheid, cultuur, sport, klimaatbestendigheid, groen EN het sociaal domein. We bouwen huizen bij en zijn de 4e bouwstad van Nederland en dat terwijl we zoveel ruimtelijke uitdagingen hebben.

Voorzitter daar kunnen we trots op zijn maar de SP zou de SP niet zijn als we niet nog de puntjes op de i zouden willen zetten en zeker gericht op de toekomst hebben we nog ideeën en voorstellen die we met de Raad en het college willen bespreken om onze stad en het leven van de mensen die daarin wonen nog beter te maken.

Ten eerste over wonen, voor de SP is niet alleen het stationsgebied de sleutel naar de toekomst maar moeten we ook het ruimtegebrek in onze stad oplossen. We willen verkennen hoe we dit probleem kunnen aanpakken, zelf hebben we de mogelijkheid voor ogen om net als in het verleden, grond van de buurtgemeenten te verwerven om daar stadsuitbreiding mogelijk te maken. Voorzitter in 1896 heeft Leiden grond van Oegstgeest verworven, in 1920 van Zoeterwoude, in 1966 hebben we er gronden van Voorschoten en Wassenaar bij gekregen en in 1981 grondgebied van Warmond. Groei is de sleutel voor het succes van onze stad en Leiden is 12 keer zo groot geworden als in de 19e eeuw, en het is hoog tijd om opnieuw een uitbreiding mogelijk te maken. Laten we een nieuwe wijk voor de toekomst bouwen dan groeien we, bouwen we en houden we Leiden leefbaar met een plek voor iedereen.
Ten tweede maken we ons ongerust over de woningbouwprojecten van met name de coöperaties die niet meer doorgaan of vertraagd dreigen  te worden. We hebben allemaal gezien wat er gebeurt als mensen in huizen moeten wonen die geoormerkt zijn voor stadsvernieuwing maar daar dan vervolgens jaren op moeten wachten. In de commissie willen we bespreken of daar niet extra middelen naar toe moeten. Verder willen we het mogelijk maken voor mensen die gezondheidsproblemen hebben omdat ze jarenlang in een schimmelwoning moeten wonen om urgentie te krijgen bij de regionale urgentiecommissie. Tenslotte willen we ook ruimte maken in deze stad voor de jeugd en jongeren van de woonwagenbewoners. In een inclusieve stad als de onze, zouden we trots moeten zijn op onze woonwagengemeenschap die door de jaren heen, vergruisd door vooringenomenheid, stigma’s en discriminatie (niet op zijn minst door de overheid) een proces van integratie en emancipatie heeft doorlopen. Iedereen heeft de nieuwe generatie kunnen ontmoeten, jongeren die hopen op een toekomst in onze stad waar zij onderdeel van zijn en waar zij ook thuishoren maar waar ze geen perspectief hebben omdat ze lid van de woonwagencultuur willen blijven en geen kans maken op een standplaats. Geachte Raad laten we deze mensen omarmen, laten we de Leidse woonwagencultuur omarmen en laten we deze groep Leidenaren ook perspectief bieden in onze mooie stad.

Voorzitter dan het sociaal domein,  allereerst dank en een compliment dat ook hier extra geld naar toe gaat. De SP heeft in het verleden tegen de kaderbrief gestemd voornamelijk omdat wij de mogelijke bezuinigingen op het sociaal domein als bedreiging zagen voor de allerzwaksten in onze stad. Maar wij erkennen nu de systematiek die we ook bij het IHP zien door niet alle financiële uitdagingen in te vullen omdat we gewoon te weinig geld van het Rijk krijgen en dat dit een manier is om druk op de ketel te houden en te laten zien hoeveel bijdrage we tekort komen. Maar een ding moet nog wel gerepareerd worden voorzitter en dat zijn de bezuinigingen bij Hecht op de gezinsverpleegkundige en de basiszorg coördinatie kwetsbare kinderen. Voorzitter we hebben als SP alles uit de kast getrokken om te voorkomen dat er zou worden bezuinigd op de preventieve taken en voorzieningen van Hecht en nu is dat mede door het financiële advies van de FKGR (financiële commissie gemeenschappelijke regelingen) en de druk van andere gemeenten toch gebeurd. Voorzitter bezuinigen op preventie levert een euro op en kost straks 10 euro, daar hebben de medewerkers van Hecht ons al voor gewaarschuwd. Ook uit de regio krijgt de SP signalen wat voor desastreuse gevolgen deze kortzichtige bezuinigingen hebben met name op de babypoli van Het Groene Hart Ziekenhuis. Voorzitter de SP is dicht bij het voor stemmen voor deze kaderbrief maar voorwaarde daarvoor is dat deze bezuinigingen op de dienstverlening van Hecht in Leiden op de een of andere manier gerepareerd worden.

Dan voorzitter wil ik het nog hebben over de 17000 huishoudens in onze stad met een laag inkomen. Daar moeten we echt  nog wat meer voor doen. Voordat we weer 12 en een half miljoen inzetten voor de binnenstad met een luxe project als het doorvaarbaar maken van het kort rapenburg wil de SP het hebben over wat we nog meer kunnen betekenen voor onze minima en de mensen die het zwaar hebben omdat ze onvoldoende geld hebben om het eind van de maand te halen terwijl we nota bene onderbesteding op het minimabeleid zien. Er is extra huisvesting nodig voor dak en thuislozen, we willen boetes en naheffingen voor minima beperken zoals bv bij “fiets fout- fiets weg”, we willen bespreken of er voldoende voorzieningen en capaciteit is om drugsverslaafden te helpen met afkicken en we willen bespreken of we bij het minimabeleid er toch niet nog een tandje bij kunnen doen.

Voorzitter, er is de afgelopen maanden een nieuwe participatiewet gekomen: de participatiewet in balans. Hoewel wij het nog steeds een waardeloze wet vinden, wordt er wel ruimte gecreëerd voor gemeenten om een ruimhartiger participatiebeleid toe te passen. Daarom willen wij oproepen om de randjes maximaal op te zoeken voor de menselijke maat. Daarnaast willen wij aandacht vragen voor de Huizen van het Recht. Een initiatief dat in Heerlen en Breda al is gestart en juridische ondersteuning combineert met sociaal-maatschappelijke hulp zodat snel de passende hulp wordt gevonden

Op het gebied van cultuur zien wij dat er mooie plannen worden gemaakt voor de investeringen in de gebouwen zoals de nieuwe Bibliotheek en de muziekschool. Wél hebben wij nog zorgen over de het buiten de boot vallen van sommige makers in de stad als gevolg van het nieuwe subsidiesysteem op cultuur. Daar komt de zorg bij of er voldoende atelierruimte beschikbaar blijft na alle verhuizingen die de komende jaren gaan plaatsvinden. Daar zullen wij aandacht voor vragen in de commissie. Wij zijn heel blij met de voortvarendheid waarmee het College de motie van de SP en de PVDA heeft aangepakt om meer geld naar de amateurkunst te brengen doordat er nu structureel 25.000 euro per jaar vrij gaat worden gemaakt. Dat zien wij graag, dus complimenten daarvoor. 

Dan economie:

Voorzitter Leiden moet durven kiezen wat voor stad ze wil zijn, en voor wie die economie moet werken. Er is visie en een strategie nodig. De investering van  €700.000 in een Ruimtelijke Ontwikkelmaatschappij (Rom-B) snappen we niet goed. Daar komt weer een verkenning, een quickscan en een kwartiermaker aan te pas. Dat geld komt niet bij ondernemers terecht, en keuzes worden niet gemaakt maar uitgesteld. Ook voor de binnenstad ontbreekt een goede binnenstadsvisie, dat is wel duidelijk geworden tijdens de discussie over de Catharinassteeg. Hiervoor hebben we de ideeën uit de stad nodig en we wachten de plannen die nu in de maak zijn met spanning af

Bij het voorstel voor  ‘betaalbare werkruimte’ trekken we  €200.000 uit voor een ‘verhuurderssubsidie’. Dat is wat de SP betreft olie op het verslindende vuur van de verhuurprijzen gooien. Wij willen dat ondernemers geholpen worden tegen de macht van de grote vastgoed jongens die het ondernemerschap en de retailzaken uit onze  stad verdrijven.

Voorzitter verder wil de SP graag in de stad enkele openbare gebouwen of kerken aanwijzen als koelteplek en willen we bespreken of we in navolging van andere steden een centraal punt kunnen inrichten voor het inleveren van blikjes en lege flessen.

Oh en dan moet ons nog een ding van het hart. Het mogelijk maken van extra mogelijkheden van gokken in de horeca is een bijzonder slecht plan en zal alleen maar negatief rendement opleveren, meer gokverslaving in de hand werken en vooral de jeugd in gevaar brengen. Wij hopen dat partijen die dit idee in de wereld willen brengen zich vroegtijdig bezinnen.

Tot slot voorzitter, bereiken ons signalen over onvrede bij jongeren over het jongerenwerk. Jongeren voelen zich niet altijd gezien of serieus genomen. Wij willen dat dit serieus onderzocht wordt, juist omdat deze groep al snel buiten beeld dreigt te raken. Laat jongerenwerk echt in dienst staan van jongeren.

Voorzitter, zoals gewoonlijk zal de SP zich inzetten om alle goede ideeën die andere partijen hebben te ondersteunen en kijken we uit naar de bespreking in de verschillende vak commissies.

Zie ook het interview van Sleutelstad met Antoine Theeuwen aan het begin van de aflevering:
https://sleutelstad.nl/programma/nieuws071-2/uitzending/2025-06-20/