Leiden

Bij de ledenbijeenkomst van 12 november heeft fractievoorzitter Antoine Theeuwen nog eens uitgelegd waarom de SP een referendum over uitbreiding van de winkelsluitingstijden een slecht idee vindt. Uitbreiding gaat ten koste van kleine ondernemers, en er moet in de 24-uurs economie een rustmoment zijn voor mensen. De aanwezige leden waren het daar helemaal mee eens.

fractievoorzitter Antoine Theeuwen licht het fractiestandpunt toe tijdens de ledenbijeenkomst

Wat vooraf ging

Er zijn drie supermarkten buiten het centrum die het oneerlijk vinden dat de supermarkten in het centrum wel alle zondagen open zijn. Het centrum is tot toeristisch gebied verklaard, en op die grond is dat mogelijk geworden. Samen met D66 en de VVD hebben de drie grootgrutters handtekeningenlijsten neergelegd, met de vraag aan bezoekers of zij willen dat de supermarkten elke zondag open zijn. Dat resulteerde in 2200 handtekeningen, en die zijn vergezeld van een referendumverzoek bij de gemeente ingeleverd.

Voor zowel de CU als de SP is het niet uitbreiden van de openingstijden van winkels een belangrijk punt. Ook de PvdA heeft zich solidair verklaard met de kleinere Leidse ondernemers, en is tegen uitbreiding van de koopzondagen. De hele coalitie heeft daarom een lijst bezwaren ingediend tegen het houden van een referendum bij de referendumkamer. De belangrijkste bezwaren waren dat het oneerlijk is om consumenten te laten beslissen wat de winkeliers moeten doen, te meer als dat ten koste gaat van Leidse winkeliers. Verder zijn de buitenwijken geen toeristisch gebied, dus het zou niet alleen vreemd, maar zelfs wederrechterlijk zijn om de buitenwijken toch tot toeristisch gebied te verklaren. De referendumkamer heeft echter laten weten dat zij die bezwaren niet zwaarwegend vinden. Ze hebben bij het bepalen van hun oordeel de kleine Leidse ondernemers niet in laten spreken, maar wel bepaald dat uitbreiding van de koopzondagen niet slecht zouden zijn voor kleine ondernemers. De drie grote supermarkten waren wel uitgenodigd bij het gesprek met de referendumkamer.

Het standpunt van de SP

Overal waar winkelsluitingstijden worden uitgebreid, gaan kleine ondernemers over de kop. Vaak willen ze niet een dag extra open, omdat ze ook wel eens een dag vrij willen hebben. In dat geval wordt hun omzet minder, omdat een aantal mensen dan hun inkopen op zondag in de supermarkt gaat doen, in plaats van zaterdag of maandag bij de Leidse winkelier.

Als ze er dan wel voor kiezen om een dag extra open te gaan, dan worden hun kosten hoger, maar blijft de omzet gelijk. Een consument kan zijn euro maar één keer uitgeven, dus mensen gaan niet meer uitgeven, maar alleen maar meer gespreid. Ondertussen moet de winkelier wel een dag extra loon en andere kosten betalen, en voor hem wordt de winstmarge dus kleiner. Aangezien veel kleine winkeliers nog maar net winstgevend zijn, resulteert een verruiming van de winkelsluitingstijden altijd in het faillissement van een deel van hen.

De SP is langs zo’n beetje alle kleine winkeliers buiten het centrum geweest om hen te vragen wat ze van de plannen vonden, en vrijwel alle winkeliers die het aanging waren tegen uitbreiding. 72 Winkeliers hebben een petitie getekend tegen uitbreiding van de koopzondagen. Niet lang geleden was er een bijeenkomst van alle winkeliers in het centrum, en ook daar bleek weer dat kleine winkeliers liever niet, en grote winkels liever wel opengaan

De SP vindt dat lokale winkeliers een belangrijke rol spelen in de stad. Gelukkig hebben we in Leiden nog een groot aantal winkels die door Leidenaren gedraaid worden, en daar moeten we zuinig op zijn.

Verder vindt de SP dat er een rustmoment in de economie moet zijn, zodat dingen die belangrijker zijn dan consumeren en werken niet ondergesneeuwd
raken. De SP is dus tegen verruiming van de winkelsluitingstijden. Wel begrijpt de SP het punt van de drie grootgrutters dat er een oneerlijke verhouding is tussen de binnenstad en de buitenwijken, en we zouden dan ook het liefst zien dat de hele stad weer 12 koopzondagen heeft plus de feestdagen.

Hoe nu verder?

Aangezien de SP altijd tegen verruiming van de openingstijden zal stemmen, vinden wij het niet eerlijk om dan wel voor een raadgevend referendum te zijn. De SP is geen voorstander van fopreferenda. Bovendien vinden we het nog steeds niet juist om een referendum te houden over iets wat winkeliers zelf zouden moeten beslissen, ook al denkt de referendumkamer daar anders over. Als het referendumverzoek aan de raad wordt voorgelegd, zal de SP dus tegenstemmen. In plaats van een referendum zou de SP liever zien dat de wethouder economische zaken aan tafel gaat met de betrokken winkeliers (winkeliersverenigingen), en samen met hen een oplossing zoekt.

Ondanks een tegenstem van de SP lijkt er vooralsnog een meerderheid in de raad te zijn voor het houden van een raadgevend referendum over dit onderwerp. Als dat zo blijft, dan moeten 4000 Leidenaren voorzien van hun paspoort het referendum komen ondersteunen. Als ook dat gebeurt, dan wordt er waarschijnlijk tegelijk met het bindende referendum over de RGL een raadgevend referendum over de winkelsluitingstijden gehouden. Als dat gebeurt, verwacht de SP een soortgelijke uitkomst als bij het referendum over uitbreiding van openingstijden in Utrecht in 2004, waarbij 66% van de mensen tegen uitbreiding stemden.

Meer informatie: fractievoorzitter Antoine Theeuwen, antoine.theeuwen@gmail.com