Leiden

Tijdens de raadvergadering van afgelopen dinsdag werd uitgebreid gepraat over het rapport van de Commissie Overschrijdingen Grote Projecten. Die commissie is ingesteld om na te gaan waarom grote projecten in Leiden keer op keer veel duurder uitvallen dan begroot, en wat we daaraan kunnen doen. De Leidse SP vindt dat één van de belangrijkste punten is dat de raad anders moet werken dan ze nu doet: luisteren naar de ideeën in de stad zelf, en daar iets mee doen. En dus niet braaf achter het college van Burgemeester en Wethouders aanlopen, en alleen iets zeggen over de voorstellen die zij doen. Met die mening stond de SP helaas behoorlijk alleen.

Geen enkele andere partij had fundamentele kritiek op het functioneren van de raad zelf. Er waren wel andere ideeën waar de gemeentepolitiek van Leiden wat aan zou kunnen hebben, zoals strengere controle op de zuiverheid van besluitvorming en financiële deugdelijkheid (CDA), een financiële verantwoording bij het coalitie-akkoord dat na de verkiezingen wordt gesloten (D66) of het instellen van professionele, niet partijgebonden wethouders (CDA en D66). Maar andere grote partijen kwamen niet veel verder dan de suggestie dat in het vervolg 'moties vreemd aan de orde van de dag' later op de agenda gezet moesten worden (VVD), en dat de raad zich moet beperken tot het alleen bespreken van grote en belangrijke onderwerpen, en zich daar ook niet meer over moet bedenken (PvdA). Maar daar los je de problemen van het telkens veel duurder uitvallen van (prestige)projecten natuurlijk helemaal niet mee op. Sommige partijen voelden zich in het geheel niet aangesproken door het rapport. De VVD beweerde op de vraag van de SP hoe zij dachten van 'pluchepolitiek' tot 'publiekspolitiek' te komen, dat “de VVD niet aan pluchepolitiek doet'. De analyse van GroenLinks hield op bij de constatering dat “mensen van vlees en bloed nu eenmaal fouten maken”.

Diezelfde avond al bewees de raad (althans: coaltiepartijen PvdA, VVD, CDA en GroenLinks) dat ze niks hadden geleerd van de bespreking van een uurtje eerder. Toen werd een besluit genomen over voorbereidingen voor voornamelijk de RijnGouwelijn en de Ringweg Oost, waarvan de financiering kort gezegd grotendeels 'op de pof' was. De manier waarop het besluit erdoor gedrukt werd was sowieso al heel slecht; informatie kwam niet, was verkeerd of kwam veel te laat. Maar voor een paar miljoen op de pof uitgaven doen kan echt niet, en de raad had daar gewoon nee tegen moeten zeggen. D66-fractievoorzitter Paul van Meenen merkte op dat we het rapport van de Commissie Overschrijdingen nu wel meteen in de prullenbak konden gooien. Feitelijk is dat ook wat er gebeurde.

Lees hieronder de speech van fractievoorzitter Antoine Theeuwen over de aanbevelingen van de Commissie Overschrijdingen Grote Projecten:

Geachte commissie,

De oorzaak van stelselmatige overschrijdingen is de naar binnen gerichte, en op machtspolitiek gebaseerde bestuurscultuur: Dat is al in 2007 gezegd en het staat ook weer in de conclusies van uw rapport. Iedereen in deze gemeenteraad heeft wel een mening over de vraag wie schuldig is aan die verdorven cultuur. En ook ikzelf heb sterk de neiging om te wijzen naar wie zich schuldig maakte aan politieke spelletjes. Ik wil graag wijzen naar diegenen die kiezen voor machtspolitiek in plaats van politiek gericht op - en dienstbaar aan de inwoners van onze stad zijn.

Maar dat ga ik niet doen. In plaats van te wijzen, moeten alle partijen vandaag duidelijk maken wat voor politiek zij willen bedrijven. Ik zal namens de SP vertellen hoe wij politiek willen bedrijven, en je kan ons daar ten alle tijden op aanspreken en later op afrekenen.

Het raadsonderzoek zelf is een succes te noemen in de zin dat we een goed inzicht hebben gekregen in de problemen en oplossingsrichtingen.

Het lijkt ons goed dat we ons als raad zo snel mogelijk aan het actieplan committeren en met elkaar bespreken welke concrete verbeteringen we als collectief gaan oppakken.

De SP ziet graag een Leidse politiek met de volgende uitgangspunten:

Ten eerste moet informatie op een gelijkwaardige basis voorhanden zijn. De raad moet op basis van transparante en eenduidige informatie in staat worden gesteld om beslissingen te nemen en de raad moet ook in staat worden gesteld om uit alternatieven te kiezen. Het is daarom belangrijk dat de raad niet als slotstuk in het gemeentelijk besluitvormingsproces aan bod komt.

Ten tweede zouden we onze rol als volksvertegenwoordigers beter vorm moeten geven. Uit het rapport “De raad aan het stuur” van de Rekenkamercommissie blijkt dat deze raad veel te weinig bezig is om de problemen van de inwoners van deze stad op een positieve en structurele manier aan te pakken. Beleidsnota's zijn verplichte nummers waar het Leidse veel te weinig in tot uiting komt. Dit probleem zouden we kunnen aanpakken door onze werkwijze als raadsleden aan te passen en ons veel meer op de wereld buiten het stadhuis te concentreren. Bovendien zou de raad veel meer de agenda moeten bepalen en uit eigen initatief problemen aankaarten en met oplossingen komen.

Ten derde: de raad is het hoogste orgaan der gemeente, het is bij uitstek de vertegenwoordiging van de plaatselijke gemeenschap, en de verpersoonlijking van democratisch vertegenwoordigd bestuur. In de gemeenteraad moeten de beslissingen worden genomen, en nergens anders. Als er zelfs maar de geringste twijfel is over of iets een college- of raadsbevoegdheid is, dan moet de raad erover het laatste woord hebben.

Geachte commissie, beste mederaadsleden, het rapport en alle kennis die we nu voorhanden hebben om het gemeentelijke apparaat een kwaliteitsinpuls te geven moet benut worden en mag niet langzaam ondergesneeuwd raken door de waan van de dag.
De commissie W&F is volgens mijn fractie prima in staat om dit proces te monitoren en verder te begeleiden. Er is nog veel werk te doen en met de verkiezingen in aantocht zal het extra moeilijk zijn om de gewenste verbeteringen door te voeren. Maar laat ik daar duidelijk over zijn. Wat ons betreft is het al begonnen en hoeven we niet te wachten, de werkzaamheden van een raadslid en het goed laten functioneren van het gemeenteapparaat in brede zin is de verantwoordelijkheid van een ieder in dit huis, dat is altijd al geweest en zal na de verkiezingen in 2010 niet veranderen. Laten we nu gemeenschappelijk de stappen zetten tot verbetering, in samenwerking en dienstbaar aan de mensen van de stad, van pluchepolitiek tot publiekspolitiek en van de gameworld naar de echte wereld.

Het rapport van de commissie en alle interviews die zijn afgenomen zijn terug te vinden op de site van de gemeente Leiden
Meer informatie: Antoine Theeuwen, antoine.theeuwen@gmail.com, teln 071-5215130