Leiden

Met de verkiezingen in aantocht behandelde de gemeenteraad de laatste begroting van de coalitie van PvdA, VVD, CDA en GroenLinks. Daarbij had de SP forse kritiek op de asociale keuzes die dit stadsbestuur maakt. SP-fractievoorzitter Antoine Theeuwen: “De enige manier waarop dit bestuur denkt over de toekomst is door met grote projecten te komen. Ze doen niets aan de gevolgen van de economische crisis. Voor mensen die het wat minder breed hebben wordt het allemaal weer nóg minder. De slechtste keuze is de enorme bezuiniging op welzijn. De goede initiatieven in de stad worden afgebroken, terwijl we die juist zouden moeten versterken.”

Slechte begroting

De SP vindt het een ronduit slechte begroting. Er wordt vastgehouden aan de grote projecten maar er komen geen oplossingen voor de echte problemen van de stad. Sterker nog: er wordt doorgegaan met de sloop van betaalbare woningen en wéér wordt bezuinigd op welzijn. Bovendien worden de belastingen voor gezinnen in een betaalbare huurwoningen extra verhoogd.

Het college kreeg van zowel de VVD als de ChristenUnie commentaar op het feit dat de begroting financiëel niet zo best is. Een normale begroting is in evenwicht (uitgaven = inkomsten), maar deze was dat alleen met veel kunst- en vliegwerk. De begroting vertoont over twee jaar zelfs een flink tekort, dat door een volgend college aangevuld zou moeten worden.

D66 maakte vakkundig gehakt van alle borstklopperij van de college-dragende fracties (PvdA, VVD, CDA en GroenLinks), door een lange lijst met niet nagekomen beloftes op te noemen.

SP pleit voor sociale begroting

De SP vindt dat het stadsbestuur het sociale vangnet juist nu zou moeten versterken. De SP stelde voor om niet te bezuinigen op welzijn en om te stoppen met verkoop van panden van de gemeente waar sociaal-maatschappelijk nuttige organisaties in zitten. Beide voorstellen haalden het niet.

Bouwen voor de Leidenaren

De SP wees er verder op dat we tegelijk met een wachtlijst voor betaalbare woningen zitten van ruim 10 jaar, en dat we woningen van 350.000 euro en meer op het Groenoordhallen-terrein aan de straatstenen niet kwijtkunnen. Er wordt voor die woningen in de hele regio reclame gemaakt, met een gratis sloep t.w.v. 9.000 euro. Op de vraag voor wie dit stadsbestuur nou eigenlijk woningen bouwt, voor de Leidenaren of voor de rijkeren in de regio, kwam geen antwoord. Alleen de VVD zei in haar bijdrage onomwonden dat de stad 'meer rijkeren moet aantrekken'. Het voorstel om goedkopere woningen te gaan bouwen op het Groenoordhallen-terrein haalde het niet.

Veilingsysteem thuiszorg moet anders

De SP krijgt veel klachten over het veilingsysteem voor thuiszorg dat door PvdA-wethouder Gerda van den Berg is ingevoerd. Als een volgend stadsbestuur nog van het systeem afwil, een systeem waarbij mensen voor de laagste prijs geveild worden, moet er snel een evaluatie komen, anders is er niet genoeg tijd om een ander systeem in te voeren. Een voorstel van de SP daarvoor haalde het wel.

Subsidies op maat

Verder stelde de SP voor om voor een aantal organisaties de subsidies anders te regelen. Niet lang geleden is het systeem zo gewijzigd, dat er geen 'vaste' subsidie meer wordt uitgekeerd, maar alleen maar per project. Dat is voor organisaties die gewoon een vaste plek hebben erg lastig. Het voorstel om dat te veranderen haalde het, maar wethouder Van den Berg zei meteen al dat ze dat niet op korte termijn anders zou gaan doen.

Plafond op externe inhuur

De SP had ook nog een voorstel om een maximum in te stellen voor het bedrag waarvoor de gemeente jaarlijks 'externen' inhuurt. Elk jaar wordt de begroting daarvoor overschreden, en elk jaar wordt het meer. De 'herinrichting' van het Trekvaartplein bijvoorbeeld wordt al jaren vrijwel uitsluitend door externen gerund, die bij elkaar al letterlijk voor miljoenen hebben opgesoupeerd, zonder dat er nog maar één tastbare stap is gezet voor wat betreft het opknappen van het woonwagenwijkje. Ondanks dat het probleem elk jaar groter wordt, haalde het SP-voorstel het niet. Een minder vergaand voorstel van GroenLinks daarover haalde het wel.

Kunst in alle maten

Verder had de SP nog voorstellen om het Leids Filmfestival een vaste subsidie te geven, en om onderzoek te doen en in gesprek te gaan over hoe de muziekscene in de Leidse café's versterkt kan worden. Deze voorstellen haalden het niet. Een voorstel om de naschoolse activiteiten veilig te stellen nu de subsidie daarvoor van het Rijk stopt werd door de SP ingetrokken, na een toezegging van de wethouder om daar werk van te maken. De SP zal dat in de gaten houden.

Goede projecten steunen

De SP was mede-indiener van een aantal voorstellen van anderen, waaronder één voor meer subsidie voor de Stichting Uitgeprocedeerde Vluchtelingen en één voor het succesvolle project Thuis Op Straat. Deze voorstellen hebben het gehaald.

Lees hieronder de bijdrage van fractievoorzitter Antoine Theeuwen:

Voorzitter,

Een gemeentelijke begroting ten tijde van een financiële crisis, een crisis die veroorzaakt is door financiële instellingen maar die betaald moet worden door de belastingbetaler. Een crisis waarbij u als college voor de gemeente Leiden de ruimte krijgt om een niet sluitende meerjarenbegroting neer te leggen, en waar dan ook meteen grif gebruik van gemaakt wordt. Een crisis waarbij we het vangnet voor de inwoners van Leiden strak zouden moeten spannen om een ieder die getroffen wordt te ondersteunen en te helpen en in ieder geval niet nog verder te belasten.

Helaas, niets is minder waar, van een tempering van ambities is totaal geen sprake en vanuit de hoge torens van het stadhuis wordt de gewone man weer een loer gedraaid. De Leidse belastingbetalers kunnen dit jaar weer uitkijken naar een verhoging van de lokale lasten. Maar liefst zeven komma drie procent verhoging van de afvalstoffenheffing. Waarbij de lokale lastendruk voor mensen in een huurwoning met vijf en een half procent stijgt en voor mensen in een koopwoning met twee procent.

Daarbij merkt de SP-fractie op dat, met de overheveling van het OZB-gedeelte naar de afvalstoffenheffing, de mensen die in een goedkope woning zitten op geen enkele wijze meer ontzien worden. Daarmee is het standpunt dat de breedste schouders de zwaarste lasten moeten dragen geheel losgelaten. En dat terwijl uit de stadsenquete blijkt dat steeds meer Leidenaren moeite hebben om financieel rond te komen. 22% geeft aan er het afgelopen jaar op achteruit te zijn gegaan. Hoe moeten die mensen dan een verhoging van 7,3% betalen?

Waarom blijft een politieke meerderheid zich hard maken voor projecten zoals de RijnGouweLijn en de daarbij behorende Ringweg Oost? Hoe gaat Leiden de 100 miljoen betalen die nodig zijn voor deze weg? Waarom blijft het college vasthouden aan de RGL terwijl dit project dadelijk alleen maar OV-reizigers gaat kosten in plaats van opleveren? Alleen al het anders oplossen van de verkeersproblemen in deze stad zou in één klap de begroting weer op orde maken en verkeerde bezuinigingen zoals op welzijn onnodig maken.

Voorzitter, de politieke keuzes die gemaakt worden zijn verkeerd. Zo ook op het gebied van woningbouw. Terwijl we in deze stad nog steeds te kampen kebben met een wachtlijst voor een woning van meer dan 10 jaar en het ons maar niet lukt om voor studenten goede woonvoorzieningen te creëren zijn we aan de andere kant bezig om in het Groenoordhallengebied huizen neer te zetten die we aan de straatstenen niet kwijt kunnen. Er wordt in de dorpen om onze stad heen geadverteerd met posters:” Kom in Groenenoord wonen aan het water” en er wordt zelfs een sloep van 9000 euro in de strijd geworpen om te proberen kopers te vinden voor de geplande woningen. Voor wie zijn we dan aan het bouwen? Voor al die inwoners die op de wachtlijst staan?
We besluiten om betaalbare woningen te slopen en om er duurdere huizen voor terug te zetten in een markt die zit te springen om eengezinswoningen en huizenprijzen die voor een modaal gezin betaalbaar zijn. De SP dient dan ook een motie in om deze nieuwbouwplannen aan te passen en om betaalbare woningen te bouwen voor de inwoners van deze stad.
Voorzitter, bezuinigen is prima, maar dan wel bezuinigen op verkeerde plannen zonder draagvlak en bezuinigen door efficiënter en beter te werken. Maar ook hier worden de verkeerde keuzes gemaakt. Het college heeft geen enkele voorbereiding getroffen om het wegvallen van de GSB-gelden op te vangen met als gevolg dat nu op verschillende beleidsterreinen onverantwoord met de kaasschaaf wordt bezuinigd.

Voor de SP zijn de bezuinigingen op welzijn onverantwoord. Daar waar aan de ene kant nieuwe en relatief dure projecten worden binnengehaald (zoals bijvoorbeeld streetcoaches uit Utrecht), wordt aan de andere kant voorbij gegaan aan al datgene wat er in de wijken al gebeurt. Waarom versterken we juist niet wat we al hebben? Dat kost minder geld, zorgt voor minder versnippering en doet recht aan al die mensen die in wijken zo hard aan de slag zijn.
Zo worden bezuinigingen op het buurthuiswerk voorgesteld zonder daarbij de consequenties in kaart te hebben gebracht en een discussie te hebben gevoerd over waar we met het welzijnswerk naar toe willen in de toekomst, kortom, zonder visie. De SP dient dan ook een motie in om deze bezuinigingen terug te draaien omdat ze ten koste gaan van kwetsbare groepen in de samenleving en omdat bezuinigen op welzijnswerk besturen is zonder blik op de toekomst.

Ook het stopzetten van de naschoolse activiteiten is onverstandig. Veel kinderen maken hier gebruik van en er moet voorkomen worden dat er dadelijk een gat valt tussen de activiteiten die met GSB-gelden betaald worden en de activiteiten die onder de zogenaamde combi-functie geplaatst kunnen worden. Nu het hele systeem kapot laten gaan om het vervolgens een of twee kwartalen later weer geheel nieuw te moeten opzetten is geen optie. De SP komt hiervoor met een motie.

Voorzitter, het veilingssysteem in de thuiszorg is allesbehalve een succes en bovendien niet nodig. De SP heeft hier al veel klachten over ontvangen en is van mening dat dit systeem niet goed is en uiteindelijk ten koste gaat van de kwaliteit van zorg. Het is daarom goed om uitgebreid te evalueren en de SP is dan ook blij met de toezegging van de wethouder op dit punt. Deze evaluatie moet echter wel op een juist moment in de raad worden besproken. We dienen dan ook een motie in die oproept om het functioneren van het veilingssysteem nog met deze raad en dus voor maart 2010 in deze raad te bespreken.

Verder wil de SP op het gebied van subsidieregelingen nog een motie indienen in het kader van het verlichten van de regeldruk van de overheid voor de mensen in de stad en dan met name voor de vele vrijwilligersorganisaties. We willen dat het aanvragen van subsidie voor terugkerende activiteiten vereenvoudigd wordt en dat het college in overleg treedt met vrijwilligersorganisaties om de subsidieaanvragen op dit gebied eenvoudiger te maken.

Voorzitter, de manier waarop op dit moment met de ambtenaren van onze gemeente wordt omgesprongen is niet te verteren. Ik heb het dan over de projecten “Anders werken” en “Regie op maat”. De intentie van anders werken was goed maar we kunnen nu toch niet anders concluderen dan dat de uitvoering op dit project gefaald is. De beoogde cultuuromslag in het ambtenarenapparaat waarbij we het probleem oplossen hoe een bestuurlijke organisatie effectief te laten samenwerken met een uitvoerende organisatie is geheel losgelaten. We hebben een concerndirectie ingehuurd en onze dienstdirecteuren weggedaan met het doel om de aansturing van de uitvoerende organisatie meer direct te laten plaatsvinden met flexplekken op de werkvloer. Maar daar is niets van terechtgekomen met als gevolg dat de concerndirectie gewoon weer een managementlaag erbij is en in plaats van de dienstdirecteuren we afdelingsmanagers nieuwe stijl hebben gekregen. Bij de dienst stedelijk beheer bijvoorbeeld heeft dat er toe geleid dat ipv de ene dienstdirecteur er opeens drie leidinggevenden zaten. Conclusie: de managementlagen zijn alleen maar dikker geworden en voor de organisatie heeft het niets opgeleverd. Het ziekteverzuim is nog steeds te hoog, projecten lopen nog steeds fout, de inhuur van externen gaat ongebreideld verder en het college ziet het niet meer zitten. Vandaar “Regie op maat”, want dat programma is enkel bedoeld om het eigen onvermogen toe te dekken. Alles de deur uit, het geeft niet met wat voor risico’s, wij krijgen het niet meer opgelost en laten we het vooral niet hebben over alle problemen die we zelf hebben gecreëerd. De raad staat erbij en doet niets.

De raad heeft het politieke primaat om vast te stellen in welke mate het publieke belang veiliggesteld moet worden en voor al de "Regie op maat"-projecten geldt dat we die discussie nooit gehad hebben. Vandaar ook als je aan twee wethouders en een burgemeester vraagt wat nou precies het doel is van deze hele operatie dat je drie verschillende antwoorden krijgt. Het college wenst zonder mandaat van de raad deze projecten er doorheen te drukken zonder daarbij acht te slaan op de consequenties. Dat de raad bij het aannemen van de nota "Regie op maat" alle uitvoeringsprogramma’s ter kennis heeft aangenomen en daar geen besluit over heeft genomen wordt gewoon ontkend. Op blz 226 van de begroting staat doodleuk dat de raad de nota "Regie op maat" heeft aangenomen met het bijbehorende uitvoeringsprogramma, maar dat is niet waar. Vervolgens wordt er aan een door de raad aangenomen motie, om in ieder geval ieder "Regie op maat"-project te voorzien van een probleemstelling en de vier regierichtingen uit te werken, geen gehoor gegeven.

Voorzitter, we hebben in deze raad een uitgebreid debat gehad over de vraag waarom projecten in deze stad nooit binnen de tijd en binnen de kostenraming gerealiseerd worden. Daar is een lijvig rapport uit tevoorschijn gekomen “Leiden, stad van ambities”. Wanneer gaat dit college en deze raad nu eens werk maken van de aanbevelingen die in dit rapport staan? De bestuursstijl wordt steeds geslotener en we zijn weer terug bij af, bij de regentenpolitiek van weleer. Met alle consequenties van dien. In de volgende raad kunnen we weer een rapport maken over de vraag hoe het kan dat al die "Regie op maat"-projecten zo verkeerd afgelopen zijn. Dan is de cirkel rond en kunnen we concluderen dat we nog steeds bezig zijn met pluchepolitiek in plaats van publiekspolitiek.

Voorzitter, ik heb nog een paar punten.

Op het gebied van cultuur hebben we twee moties. Een die oproept om een onderzoek te doen naar de mogelijkheden om in de Leidse café's muziekpodia te strimulere en een tweede motie om de financiering voor het Leidse filmfestival structureel te maken.

Tenslotte nog een punt over de verkoop van gemeentelijk vastgoed. Uit de programmarapportage wordt duidelijk dat het verkopen van gemeentelijk vastged per saldo 338.000 structureel aan de begroting onttrekt. Een tekort wat nog gedekt moet worden. Maar ook een signaal dat het verder verkopen van gemeentelijke panden zonder dat de raad hier kaders voor meegegeven heeft onverantwoord is. De SP roept dan ook op om de verkoop van gemeentelijke panden te staken totdat deze kaders door de raad zijn opgesteld.

Meer informatie: Antoine Theeuwen, antoine.theeuwen@gmail.com, tel. 071-5213150