Leiden

Vandaag begon de eerste vergadering van de gemeenteraad in het kader van de Perspectiefnota (het meerjarenplan) en het PRIL (het Programma Ruimtelijke Investeringen Leiden). Ook wordt besproken hoe het geld verdeeld wordt dat overblijft na de verkoop van onze aandelen NUON, zo'n 50 miljoen euro. Een heel belangrijk moment in de politiek dus, zeker nu het nieuwe college van D66, VVD, SP en CDA er nu ruim een jaar is. Lees hieronder de speech van SP-fractievoorzitter Antoine Theeuwen. Later volgt meer nieuws als de Perspectiefnota in meer detail besproken wordt in de verschillende vakcommissies.

Voorzitter, beste mensen thuis en alle aanwezigen,

Namens de SP geef ik u onze beschouwing op de Perspectiefnota en het PRIL 2011.
Ik wil dat graag doen aan de hand van de volgend thema’s:

Ten eerste wil ik wat zeggen over de politiek en het functioneren van het college. Vervolgens wil ik het hebben over de invloed van de economische en financiële crisis en hoe de SP denkt dat we daar mee om moeten gaan. Ten derde: De bezuinigingen uit Den Haag die op ons af komen en ik zal afsluiten met onze kijk op de eigen organisatie, en op welke wijze we graag zien dat daar mee omgegaan wordt.

Allereerst hoe doet ons college het? En dan is de mening van de SP positief. We zijn tevreden hoe het college de afgelopen tijd grote knopen heeft weten door te hakken (RijnGouweLijn, Oostvlietpolder, Hulp bij het Huishouden) en dat heeft weten te doen in goede samenwerking met elkaar en in goede samenwerking met de gemeenteraad, we merken steeds vaker dat er een actieve wens is vanuit het college om de raad te informeren en erbij te betrekken. En dan heb ik het over de gehele raad, niet enkel die partijen die onderdeel uitmaken van het college. Dus openheid en transparantie en een verbeterde werkwijze waar we allemaal ons voordeel mee doen. Een tweede kenmerk van dit college is de balans tussen de politieke stromingen. Waar van politiek links tot rechts vertegenwoordigd is in het college leidt dit niet tot allerlei problemen maar juist tot die genoemde balans in de voorstellen waarmee we naar onze mening best wel een nieuwe manier van besturen neerzetten en waarmee we ook veel beter recht doen aan de verschillende belangen die in de stad leven. Niet korten op het minimabeleid en geen belastingverzwaring is een goed voorbeeld.

Voorzitter, u hoort het we zijn tevreden over hoe het gaat en hebben ook nog eens extra vertrouwen gekregen in de stabiliteit van ons college en de brede samenwerking gezien het feit dat als gevolg van de provenciale staten verkiezingen een soortgelijk samenwerkingsverband op provincie niveau is ontstaan. “Het Leidse model voorzitter! Het wachten is op een Leids model in Den Haag. Maar goed zonder gekheid, feit blijft dat we een politieke besturingsvorm hebben gevonden die aanslaat en waarvan we goede hoop hebben dat die goede resultaten voor de inwoners van onze stad neerzet.

De tevredenheid van de SP geldt zeker ook voor hoe het in de gemeenteraad gaat. Ik kan dat kort en krachtig zeggen: Wisselende meerderheden werkt en leidt tot het maken van inhoudelijkere keuzes en betere besluiten. Debatten gaan over de inhoud, en op basis van die inhoud worden de keuzes gemaakt. Geen gemiepmap meer tot 's avonds laat in de achterkamertjes en niet meer per se moeten doen wat het college wil maar juist omgekeerd. De raad aan het stuur, zo hoort het en dat is vooruitgang! Een positief rendement van het bestuursakkoord dat we met z’n allen hebben onderschreven.

Kortom volgens de SP zitten we in Leiden op de goede weg, en dat is dringend nodig want er zijn flink wat grote problemen die we samen zo goed en kwaad als het kan moeten oplossen. En de eerste van die problemen is de invloed van de economische en financiële crisis.

Voorzitter, laat ik proberen dit moeilijke onderwerp ook zo kort en bondig mogelijk te vatten. Van de ene kant heeft de gemeente de mogelijkheid om extra te investeren dankzij de Nuon gelden. Overheidsinvesteringen ten tijde van crisis helpt alleen maar om de zaak weer vlot te trekken. Politiek zijn we tevreden met de verdeling zoals die is gemaakt en speciaal de investeringen in de jeugd en de reservering van geld voor een Stedelijk Jongerencentrum stemt de SP tot vreugde. Investeren in de jeugd is investeren in de toekomst. En verder ondersteunen we de investeringen in sport, 3,3 miljoen euro, en cultuur.

Maar de andere kant van het verhaal is dat door de crisis verwachte opbrengsten bij projecten tegenvallen en dat er flink de rem op enkele projecten gezet moet worden zoals Groenenoord (Hallenweg en bedrijventerrein), Morssingelgebied, Morspoortgebied en het stationsgebied. Maatregelen die nodig zijn omdat de ambities van deze gemeente verder reiken dan de financiële haalbaarheid. Zo zou volgens het PRIL het uitvoeren van alle plannen een tekort opleveren van 38 miljoen over 5 jaar, en dat is nog exclusief de Ringweg Oost.

Voorzitter, Dat het college nu de maatregelen neemt zoals beschreven in het PRIL ondersteunen we. Maar we maken ons ernstige zorgen over de ontwikkelingen en we zijn bang dat we als overheid te veel achter de feiten aanhobbelen. Het is voor de SP van groot belang om snel verder te praten over de ontwikkelingen op de huizenmarkt en hoe we kunnen voorkomen dat er nog meer stagnatie en leegstand komt op zowel de huizen als kantorenmarkt naar ons inziens moeten we aan de slag met het in balans brengen van vraag en aanbod en hebben we daar voornamelijk goedkopere koop en huurwoningen voor nodig. Om dit te kunnen realiseren zijn ook nieuwe afspraken met de woningbouwcorporaties nodig.

De SP ziet de crisis dan ook niet alleen als een moment van tegenvallers maar juist als een mogelijkheid om beleid nog eens scherp te stellen, om eventuele twijfel nog eens te bespreken en onrealistische verwachtingen naar de prullebak te verwijzen.

Dan de bezuinigingen uit Den Haag. Allereerst zijn we blij met de opstelling van dit college en de raad om niet zomaar alle bezuinigingen uit Den Haag te accepteren en één op één door te zetten. We zijn dan ook blij met het Leidse 'nee' tegen het bestuursakkoord tussen de gemeenten en het kabinet. Vooral bezuinigingen op zorg en het sociale vlak vindt de SP dom en onrechtvaardig.

Dom, omdat het juist de taak is van de overheid om mensen mee te laten doen in de maatschappij; participatie en integratie. Dom, omdat als je mensen met schuldenproblematiek niet helpt de problemen alleen maar groter worden en kinderen de dupe zijn. Dom, omdat als je mensen verantwoording wil laten dragen voor hun eigen keuzes je dus nooit het persoonsgebonden budget de nek om moet draaien. Nou goed, van een goede balans is in Den Haag op dit moment geen sprake en dat is te merken aan de maatregelen die op ons afkomen aan de ene kant en aan de andere kant van het uitblijven van maatregelen ten aanzien van bijvoorbeeld de huizenmarkt.

De SP zal in ieder geval wethouder Jan Jaap de Haan volledig steunen om proberen geld voor zorg en sociale activeringstrajecten vrij te maken, om de schuldhulpverlening zo breed en effectief mogelijk te houden en om gedwongen ontslagen te voorkomen door het verdwijnen van WIW en ID banen. Het gaat dan om bijvoorbeeld conciërges op basisscholen of om medewerkers van het voor onze stad o zo belangrijke Stadsparkeerplan.

Voorzitter, mijn laatste onderwerp gaat over onze kijk op de ambtelijke organisatie. Een belangrijk punt omdat, wat het ook is wat hier in deze zaal besloten wordt, het altijd ingegeven of uitgevoerd moet worden door de ambtenaren van onze gemeente. De bezuiniging van 17 miljoen op de eigen organisatie is een immense opdracht en we zijn dan ook bezorgd over hoe deze bezuinigingen vorm krijgen.

Als we kijken naar de overmatige plankosten of de problemen die we hebben met aanbestedingen en de financiële controle binnen de organisatie, zijn we van mening dat daar veel ruimte ligt voor verbetering en besparingen. De SP verwacht van het college dat zij samen met het ambtenarenapparaat deze problemen grondig aanpakt. De betrokkenheid van de organisatie en de mogelijkheid om problemen van onderop aan te pakken zijn daarbij volgens ons de sleutel. Ik noem ook nog een keer het probleem van het budget denken. Wanneer gaat er in deze organisatie nu eens gestuurd worden om projecten binnen de tijd en binnen de kosten te realiseren? Dat kan alleen als iedereen binnen de ambtelijke organisatie zich onderdeel voelt van deze opdracht en er door het college en de ambtelijke top actief op gestuurd wordt.
Tijdens de Regie op Maat discussie in het verleden is ooit gesteld dat het probleem is: ”Hoe laten we een bestuurlijke organisatie goed samenwerken met een uitvoerende organisatie?”. Naar onze mening krijg je dat niet voor elkaar door klakkeloos dan maar afstand te nemen van de uitvoerende taken van de gemeente. Maar juist door meer betrokkenheid en interactie tussen beleid en uitvoering. Betere kwaliteit en lagere kosten door het gebruik maken en het verbeteren van het eigen potentieel en de vaardigheden van onze ambtenaren.

Voorzitter tot zover de eerste termijn.

Meer informatie: Antoine Theeuwen, antoine.theeuwen@gmail.com