Leiden

Onderstaande tekst werd uitgesproken door Antoine Theeuwen, SP-fractievoorzitter, bij de Algemene Beschouwingen van de Leidse gemeenteraad van 20 juni 2019.

Voorzitter,

De jaarrekening 2018 heeft een overschot en we verwachten een goedkeurende verklaring van de externe accountant. De SP wil graag, als eerste punt van deze Algemene Beschouwingen, haar dank uitspreken. Dank aan alle mensen van de gemeente en Servicepunt71 die zo hard gewerkt hebben aan structurele verbetering van de interne financiële processen. Daarmee hebben we niet alleen een robuuster proces rondom de jaarrekening maar is ook de algehele kwaliteit van de gemeentelijke organisatie  verbeterd.

Verder wil ik het vanmiddag over drie onderwerpen hebben: de financiën van de gemeente, het maatschappelijk domein, en participatie en woningbouw. Bij deze onderwerpen zal ik vertellen welke rol de SP daar voor zichzelf bij ziet.

Financiën

Bij de eerdere begrotingbehandeling hebben we nog flink gebakkeleid over de financiële positie van de gemeente. Ook spraken we over de risico’s van geld lenen en de mogelijkheid van stijgende rente. Nu blijkt dat het probleem op het gebied van financiën uit een andere hoek komt, namelijk die van de kostenstijgingen. Alles wordt flink duurder en vaak veel duurder dan waar wij als gemeente rekening mee hebben gehouden. De aanbesteding voor het zwembad en de ijsbaan is mislukt. Dat kwam omdat men het voor de prijs waarvoor wij het wilden aanbesteden niet kan of wil realiseren. Dat is een groot risico en probleem waarbij volgens de SP het nog steeds zaak is om de ambities zo veel mogelijk te temperen. Net als vorige keer zullen wij op zoek gaan naar projecten die niet echt noodzakelijk zijn. Ook zoeken we naar mogelijkheden om te bezuinigen en leggen dit bij de begrotingsbehandeling aan de raad voor.

De aanbeveling van de accountant om een grens te trekken, zodat we aangeven waar investeringen vanuit het eigen vermogen en het aangaan van schulden ophouden, lijkt ons een hele verstandige.
Verder wil ik nog even opmerken dat het kabinet Rutte III de Nederlandse bevolking steeds verder uitperst. Met een lastendruk van 38.4 % van het bruto binnenlands product heeft dit geleid heeft tot een begrotingsoverschot van 11 miljard euro! En dat terwijl de gemeenten tekorten hebben. Zo blijkt uit de cijfers van het CBS. Hier baalt de SP wel van, de winsten klotsen niet alleen tegen de plinten van de bedrijven maar ook bij het Rijk zit de portemonnee vol met geld van de belastingbetalende burgers dus geef goddomme eens wat van dat geld terug aan de gemeenten!

Sociaal domein

Ja voorzitter en dan hebben we meteen de toon te pakken die de SP bij het sociaal domein van het college en de raad wenst te horen. Niks bezuinigen, niet over de rug van onze jeugd, ouderen en hulpbehoevenden! Als er politieke keuzes gemaakt moeten worden dan zijn die voor de SP duidelijk, mensen eerst, zeker hen die afhankelijk zijn van ons als lokale overheid. De drie vlaggenschepen die het college noemt, het Bio Science Park, de binnenstad en het stationsgebied daar stelt de SP graag de medemens boven. En we snappen ook niet dat het college die prioriteiten benoemt als vlaggenschepen. Zouden sociaal domein en duurzaamheid niet de vlaggenschepen van dit college moeten zijn? Mens en natuur boven stenen en asfalt!

Voorzitter, marktwerking in het sociaal domein werkt niet. De voorbeelden hiervan zijn al jaren bekend. De zorg zou goedkoper en beter worden. Is allebei niet gebeurd. Wij raden daarom het college aan niet deze weg in te slaan. De decentralisaties zijn nog niet klaar. Geef het de tijd. Bedrijf geen kortetermijnpolitiek, maar investeer in preventie, en vertrouw op de talloze professionals die het werk doen. Ga niet over tot aanbesteding. Dit zal leiden tot verlies in kwaliteit, onrust, ontslagen en uiteindelijk negatief rendement. De SP is erg geschrokken van dit slechte nieuws, maar wij hebben een alternatief. De SP stelt voor het plan voor de aanbesteding in het sociaal domein te stoppen. Stel daarnaast de jeugd- en welzijnsorganisaties in de gelegenheid om samen een visie te maken met een goed en concreet uitvoeringsplan en daar ook de gemeenteraad in te betrekken. De organisaties kunnen een plan opstellen om meer samen te werken, dubbelingen te voorkomen en efficiënter te werken. Samenwerking is het sleutelwoord, waardoor er voorkomen kan worden dat er inefficiënt wordt gewerkt. Zo kunnen we marktwerking buiten de deur houden en gaat er geen geld verloren aan bedrijven die winst moeten maken. En zo kunnen de échte professionals die verstand hebben van het sociaal domein hun werk doen.

Participatie en woningbouw

Dan, voorzitter, kom ik bij mijn derde punt: de woningbouwopgave en de onrust die de verschillende bouwprojecten in onze stad hebben teweeggebracht. Overal is het geluid hetzelfde, in de Merenwijk, Stevenshof, de Watergeuskade en bij het Energiepark. Mensen begrijpen dat er gebouwd moet worden en dat snapt de SP ook. Maar participatie betekent dat je mensen ook mee laat praten over hoeveelheid huizen, hoogte van gebouwen, hoeveelheid parkeerplekken, en noem maar op. Draagvlak komt voort uit betrokkenheid en de mogelijkheid tot meebeslissen. De huidige uitnodigingsplanologie waarbij de gemeente niet meer regisserend is maar faciliterend voor de projectontwikkelaars werkt niet! De bewoners van de stad verwachten dat de gemeente wel regisserend optreedt, zodat hun belang goed gehoord en meegenomen wordt.
Wij zijn ook van mening dat er veel meer eisen aan de projectontwikkelaars gesteld kunnen worden. Wij raden aan om eens te praten met Laurens Ivens, wethouder van de SP in Amsterdam. Hij eist gewoon bij projecten 40 procent sociale huurwoningen, 40 procent huur tussen de 700 en de 1000 en 20 procent vrije huren. Het college denkt dat we afhankelijk zijn van de projectontwikkelaars en onderschat daarmee de aantrekkingskracht die Leiden heeft op ontwikkelaars. Daar kan volgens de SP veel scherper op onderhandeld worden.

Voorzitter, de SP kijkt uit naar de behandeling in de commissies. Daarbij zullen we, zoals u van ons bent gewend, ons best doen om ervoor te zorgen dat in Leiden sociaal heel normaal is.