Leiden

De gemeente Leiden kan niet meer werken zonder digitaal systeem, maar is daarvoor wel overgeleverd aan Big Tech. We hebben het nodig om subsidies te betalen. Om uitkeringen te betalen. Om belastingen bij te houden. Hiervoor zijn we steeds afhankelijk van de markt om het systeem te maken en om het in stand te houden.

Ongeveer elke 10 jaar zijn we als gemeente overgeleverd aan bedrijven in heel Europa en moeten we hen vragen of ze voor ons een digitaal systeem willen maken. Zij laten dan dure juristen letterlijk dure woorden schrijven om op papier te vertellen dat ze dat kunnen. Het gevolg, er was in dit geval maar één inschrijver. Geen keuze. Wel de hoofdprijs. We hebben ook bijna geen tijd meer. Vanaf 2026 is er geen garantie dat het oude systeem blijft werken. Er is dus geen keuze, en zo betalen we weer de hoofdprijs.

Zo gaat het ook met andere cruciale voorzieningen. Met onze thuiszorg, met onze jeugdhulp, met onze kinderopvang, met de specialistische jeugdzorg, zelfs ambulance diensten. Omdat we deze diensten zo belangrijk vinden, willen we ook niet dat het failliet gaat. Eenmaal vergund zijn we overgeleverd aan deze partij. Heeft de partij toch meer geld nodig dan beloofd? Neemt deze te veel risico? Dan draaien we alsnog met z’n allen op voor de rekening. Dit gaat nu al voor miljoenen mis met de jeugdhulp in Limburg.1 Maar ook sociale initiatieven in lokale buurten moeten ineens aanbesteed worden. Bijvoorbeeld de Stichting FIXbrigade in Amsterdam die slecht geïsoleerde huurwoningen aanpakt en een opleiding biedt aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.2

Gemeenten in Nederlandmoeten zich niet langer laten uithollen met deze schijn van marktwerking. Juist weer streven naar echte democratische zeggenschap. Gaat dat altijd goed? Nee. Zeker is wel dat het nu misgaat. Dat we nu afhankelijk zijn en geen keuze hebben. Dat we nu de hoofdprijs betalen. En dat we er geen democratische zeggenschap over hebben. Laten we de rooftocht van Private Equity en Big Tech dus nu stoppen. Op naar democratische zeggenschap over onze toekomst.

Als leestip kan ik van harte het boek “Gekaapt door het Kapitaal” van Mirjam De Rijk aanbevelen.

Stefan Haas, SP Leiden