Leiden

Zo kan de informatie-avond van 16 april voor raadsleden uit de regio over de mogelijke verkoop van NUON wel samengevat worden. De avond zou raadsleden moeten informeren over de voor- en nadelen van de verkoop van NUON, want zij moeten daar hun zegje over doen. Maar in plaats van een open en eerlijke uitleg van zowel voor- als nadelen werd het een tamelijk genante vertoning, tot ergernis van veel raadsleden. Het hele verhaal kwam er op neer dat men maar gewoon ja moest zeggen, want als je nee zou zeggen en NUON zou toch verkocht worden, dan heeft je gemeente een financieel probleem.

Belangrijke vragen, zoals of het überhaupt wel een goed idee zou zijn om de aandelen NUON te verkopen, werden door wethouder Gerda van den Berg (PvdA) weggewuifd, waarbij ze deed voorkomen alsof de verkoop al rond zou zijn. Op het eind van de avond werd zelfs gedreigd met een 'gifpil' voor niet meewerkende gemeentes en provincies. SP-raadslid Julian van der Kraats: “Als er dreigementen nodig zijn om een plan erdoor te krijgen, weet je zeker dat het om een slecht plan gaat. Er werd sowieso geen enkele goede reden gegeven om NUON te verkopen. Dit is gewoon de blinde zucht tot privatiseren. Politici kunnen op deze manier de verantwoordelijkheid ontlopen om zelf werk te maken van schone en betaalbare energie voor iedereen”.

Domme beslissing om te verkopen

De presentatie sprak zichzelf op belangrijke punten tegen. De belangrijkste was misschien wel of het financieel wel verstandig is om te verkopen. Enerzijds werd er gezegd dat Vattenfall “een heel nette prijs” betaalt. Maar even later werd verteld dat Vattenfall zelf al gezegd heeft dat ze verwachten over twee jaar al winst te maken op de aankoop – dus dat ze meer verdienen dan dat de lening ze kost om NUON te kopen. Dat betekent dus dat we geld naar Zweden gaan sturen dat anders in Nederland had kunnen blijven. Daarnaast gaat de Nederlandse staat jaarlijks 150 miljoen euro aan vennootschapsbelasting mislopen.

Over andere belangrijke zaken was minder duidelijkheid. Bijvoorbeeld over het milieu. Vattenfall staat bekend als een uitermate smerig bedrijf. De zorgen voor de toekomst van NUON konden tijdens de bijeenkomst niet worden weggenomen. Integendeel, bekend werd dat Vattenfall uitsluitend investeringen gaat doen als die geld opbrengen – ze werken volkomen commercieel. Er viel ook geen woord over echt schone, hernieuwbare energie. Alleen over 'CO2-neutraal'. Het is bekend dat Vattenfall in te toekomst nieuwe kolencentrales wil bouwen, en de CO2 die die uitstoten onder de grond wil stoppen. Die techniek is echter nog experimenteel, enorm duur en kost heel veel energie. Plus: je blijft gewoon fossiele brandstoffen gebruiken.

in de toekomstplannen van Vattenfall zitten zelfs nieuwe bruinkoolcentrales. Vattenfall wint zelf bruinkool, dus daar hebben ze financieel belang bij

Dat was dus meteen in tegenspraak met wat eerder gezegd werd, namelijk het onzin-argument dat NUON te klein zou zijn om groot te investeren in groene energie. Afgezien van het feit dat de Nederlandse overheid daarbij zou kunnen helpen, of dat samengewerkt kan worden, bleek nu dus dat in de toekomst alleen nog maar commercieel interessante investeringen gedaan zullen worden. En die kan iedereen altijd doen, er is geen enkele reden om je daarvoor over te laten nemen.

Ook over werkgelegenheid kwam geen duidelijkheid. Enerzijds werd keer op keer herhaald dat “geen gedwongen ontslagen zullen vallen als gevolg van deze overname”, maar anderzijds bleek dat daar helemaal geen duidelijke afspraken over zijn gemaakt!

Schimmige informatie

Terwijl wethouder Van den Berg stond te doen alsof de hele deal al in kannen en kruiken was, bleek dat veel raadsleden nog helemaal niet geïnformeerd waren over de plannen, en anders heel laat. Ook andere wethouders uit de regiogemeentes bleken laat te zijn geïnformeerd door de Leidse wethouder, die het hele verhaal trekt. In Leiden en de meeste - of zelfs alle - andere regio-gemeentes mogen de raadsleden ook alleen maar hun 'wensen en bedenkingen' kenbaar maken, waarna het college van Burgemeester en Wethouders lekker doet waar het zelf zin in heeft.

Er kwam nog een journalist van de schrijvende pers langs, maar die werd weggestuurd, want het was 'vertrouwelijk'. Van der Kraats: “De politiek, met wethouder Van den Berg voorop, probeert duidelijk dit slechte plan met zo min mogelijk discussie en democratische controle te laten gebeuren. Voor haar staat het al helemaal vast de onze energievoorziening (uit)verkocht moet worden.”

Gifpil

Er kwam een aantal dreigementen aan het adres van mogelijke 'dienstweigeraars'. De meest trieste was een 'gifpil'. In de concept-overeenkomst, die al is goedgekeurd door de aandeelhouders, is opgenomen dat de deal doorgaat als meer dan 80% van de aandeelhouders voor is. Als er gemeentes zijn die desondanks toch niet willen verkopen, dan worden hun aandelen minder waard. Want de 'gifpil' betekent dat dan extra aandelen worden uitgegeven, waardoor de nog overgebleven aandelen verwateren. De 'gifpil' is dus bedoeld voor iedereen die vindt dat de verkoop van NUON aan Vattenfall een slecht idee is.

Maar zoals het overgrote deel van dreigementen was ook dit dreigement loos. Want in de praktijk kunnen nee-zeggers uiteindelijk toch wel gewoon meedoen als puntje bij paaltje komt. Vattenfall wil natuurlijk sowieso alle aandelen hebben. De 'gifpil' is in elk geval geen reden voor de provincie Noord-Holland en de gemeentes Alkmaar en Heerhugowaard om toch maar ja te zeggen tegen deze deal – zij zeggen nu al nee.

Done deal?

Ondanks het feit dat wethouder Van den Berg haar uiterste best deed om te doen alsof alles al rond is, is dat niet het geval. Ruim 10% van de aandeelhouders zegt nu al nee. Leiden en de regiogemeentes hebben samen ruim 11% van de aandelen. Als de regio nee zegt met Leiden voorop, gaat de verkoop van NUON aan het smerigste bedrijf van Duitsland niet door.

Teken de petitie tegen de uitverkoop van onze energie op zezijnnuts.nl
Meer informatie: Julian van der Kraats, jvdkraats.sp@gmail.com, tel 06-15042822