Leiden

De commissie Bestuur en Leefbaarheid vergaderde afgelopen woensdag op de Admiraal Banckertweg over de mogelijke privatisering van de vuilnismannen. In aanwezigheid van zo'n zestig man personeel van Stedelijk Beheer hoorde de commissie eerst de insprekers. Zowel de werkvloer, de vakbonden als de OndernemingsRaad (OR) van de gemeente Leiden adviseerden in niet mis te verstane bewoordingen tegen de plannen. Er ligt ook nog een rapport van een onafhankelijk bureau. Daarin worden de plannen van de gemeente voor de privatisering zakelijk tegen het licht gehouden, met als resultaat een stuk met de titel “Beter ten halve gekeerd...”. De SP riep op om dit dwaze plan te stoppen, en gewoon werk te maken van de aanbevelingen van de werkvloer. Een ruime meerderheid van de raad koos echter toch voor de privatisering. Fractievoorzitter Antoine Theeuwen: “Dit is asociaal richting de vuilnismannen, en de stad Leiden wordt hier alleen maar slechter van. Dit plan kan geen en zal geen doorgang vinden. Want de werkvloer, de bonden, de OR en wij zijn samen sterker dan de falende wethouders die dit erdoor proberen te drukken”.

Insprekers

De werkvloer werd vertegenwoordigd door drie man. Zij herhaalden wat ze al eerder bij de gemeenteraad hebben gezegd: dat de dienst op dit moment nodeloos slecht draait door jarenlang slecht management en ondoordachte reorganisaties, dat zij zelf allerlei ideeën hebben over hoe het beter kan maar dat daar niet naar geluisterd wordt, en dat de privatiseringsplannen op geen enkele manier zicht bieden op verbetering.

De gezamenlijk sprekende vakbonden zeiden onder andere het volgende:

“De mensen die wij vertegenwoordigen zijn de eerstelijns ambassadeurs van het gemeentelijk bedrijf. Zij zijn de mensen die buiten het contact leggen met de burger en het gezicht van de gemeente zijn. Deze medewerkers willen graag meedenken over bedrijfsvoering, efficiency en taakstelling, maar krijgen daar te weinig de kans toe, vooral de laatste jaren. Er wordt meer over hen gesproken dan met ze gesproken.

Deze ambassadeurs van de gemeente hebben ook het verhaal naar die stad. Dat ze de burgers nodig hebben en de stad niet alleen schoon kunnen houden en beheren. Zij spreken in hun eigen tijd als burger hun gezin, buren, familie en bezoekers aan om de stad schoon te houden en het groen te helpen beheren.

Ze zijn trots op de stad Leiden en op hun werk en hebben het idee dat dit door werkgever met de huidige plannen onvoldoende wordt gewaardeerd.“

De raadsleden stelden vrijwel geen vragen aan de insprekers. Dat was opmerkelijk, want de lijnrechte tegenstelling tussen het verhaal van de insprekers en het verhaal van het college gaf daar genoeg aanleiding toe.

Vernietigend rapport

Behalve de glasheldere geluiden bij de inspraak was er ook nog een rapportage van een onafhankelijk bureau. Zij hadden in opdracht van de OR de hele Leidse planvorming rond het oprichten van een overheids-NV en het privatiseren zakelijk tegen het licht gehouden. Dus: wat zijn de doelstellingen, hoe moeten de doelen concreet bereikt worden, en hoe zit het met de financiën. Volgens de rapportage gaat het op alle fronten mis. De gestelde doelen zijn vaag en het is onduidelijk hoe een overheids-NV er aan zou bijdragen; de weg naar die doelen toe is zo gebrekkig gepland dat zelfs een fatsoenlijk bedrijfsplan ontbreekt, en de financiën zijn weinig rooskleurig en bevatten grote nieuwe risico's.

SP: “Politiek duikt weg voor verantwoordelijkheid”

De SP betoogde in de commissievergadering dat deze privatisering een heilloze weg is. En dat kan ook niet anders, want er is nooit goed nagedacht over de vraag wat nou eigenlijk de problemen zijn bij het beheer van de openbare ruimte, en dus ook niet over hoe het privatiseren van de vuilnisophaal een verbetering zou kunnen zijn. Zelfs een degelijk bedrijfsplan ontbreekt, wat bewijst dat de wethouders die hier verantwoordelijk voor zijn maar wat aan het doen zijn.

Antoine Theeuwen: “Het verzorgen van de openbare ruimte is een taak van de gemeente en is er geen enkele reden om dat te privatiseren. De enige 'winst' die daarin zit, is dat het goedkoper zou kunnen worden doordat de vuilnismannen slechter betaald worden. Maar dat is geen 'winst', dat is mensen die nu al niet riant betaald worden voor hun harde werk hun zuurverdiende geld misgunnen. Dit is een niet-werkende oplossing voor het verkeerde probleem, en het gaat over de ruggen van de werknemers. Ook de stad Leiden is hier niet mee gediend. Hier wordt de openbare ruimte niet beter van maar slechter, en het zal de stad eerder meer dan minder kosten. De enige reden dat deze plannen blijven bestaan, is omdat er wethouders zijn die gewoon te belazerd zijn om de problemen bij de kop te pakken. Liever privatiseren ze de boel, zodat ze er zelf minder verantwoordelijk voor zijn. De politiek duikt weg voor zijn verantwoordelijkheid.”

Meerderheid raad 'heeft geen bezwaar'

Ondanks het feit dat er geen reëel uitzicht is op goedkopere of betere dienstverlening, ging een meerderheid van de raad akkoord. Ook de PvdA en GroenLinks, die in elk geval in naam toch links zijn, hadden geen bezwaar tegen deze privatisering. Nog sterker, de drijvende kracht achter de plannen zijn PvdA-wethouder Witteman en GroenLinks-wethouder Steegh. SP-fractievoorzitter Antoine Theeuwen: “Bij de warenhuis-affaire bleek dat Steegh “geen prioriteit” gaf aan het managen van de boel. In het rapport over zijn functioneren werd dat zelfs als de belangrijkste reden genoemd voor zijn falen. Hier gebeurt precies hetzelfde, en het gaat zelfs om dezelfde directeur! Dit keer wordt hij geholpen door een PvdA-wethouder wiens hoogste doel lijkt te zijn om zo veel mogelijk delen van de gemeente in de uitverkoop te doen. Het is jammer dat de coalitiepartijen met elkaar hebben afgesproken om hoe dan ook elk besluit van het college van Burgemeester en Wethouders te steunen, of het nou goed onderbouwd is of niet. Zo functioneert de democratie niet meer, want er is geen controle meer door de raad, en inspraak is zinloos geworden. Dit is de dictatuur van de meerderheid, en daar komen hele slechte besluiten van”.

Naast de coalitiepartijen PvdA, VVD, CDA en GroenLinks stemde ook de ChristenUnie voor, maar zonder dat zij kennis hadden genomen van de rapportage van de OR. Naast de SP hielden D66 en Leefbaar Leiden vlammende betogen tegen de privatisering van vuilnismannen.

Privatisering gaat niet door

Ondanks dat de meerderheid van de raad geen bezwaren had, zal de privatisering niet doorgaan. Sowieso kunnen de plannen al stuklopen op de rechtszaak bij de Ondernemerskamer die de OR heeft aangespannen tegen de gemeente. De OR moet bij elke grote beslissing over het personeel van de gemeente een advies geven. Dat advies wordt dit keer volkomen genegeerd. Een vreemde toestand die getuigt van slecht bestuur, en dat pikt de OR natuurlijk niet. De kans dat de gemeente zo'n rechtszaak wint is klein, want wethouders Steegh en Witteman kunnen geen documenten laten zien waaruit zou blijken dat het een goed plan voor deze stad zou zijn. Daarentegen heeft de OR wél een onafhankelijk rapport, waaruit juist blijkt dat deze privatisering meer problemen dan oplossing biedt.

Mocht dat niet voldoende zijn om de plannen in elk geval tot na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2010 uit te stellen, dan zullen de werkvloer, de bonden én de SP alles in het werk stellen om het tij te keren. De SP riep tijdens de commissievergadering de bonden, de werkvloer en de OR op om daarbij samen te werken. Theeuwen: “Als Witteman en Steegh denken dat wij mee gaan werken aan plannen die de vuilnisophaal van de regen in de drup helpen, en die alleen maar bedoeld zijn om hun eigen falen toe te dekken, dan hebben ze het goed mis. De vuilnismannen laten zich niet zomaar privatiseren. Als het college het hard wil spelen dan zijn de consequenties voor hun rekening”.

Download hier de rapportage "Beter ten halve gekeerd..."
Zie ook dit, dit en dit eerdere artikel
Meer informatie: Antoine Theeuwen, antoine.theeuwen@gmail.com, tel 071-5215130