Leiden

Eergisteren werd bekend dat het college van burgemeester en wethouders de Leidse aandelen NUON wil verkopen. Ze willen ook dat de raad (de volksvertegenwoordiging) er geen besluit over neemt, maar alleen 'haar bedenkingen duidelijk maakt'. Als de aandelen verkocht worden, zal waarschijnlijk een derde van de opbrengst uitgegeven worden aan de RijnGouwelijn en de Ringweg Oost. De SP vindt dat een belachelijk plan.

Milieu ook het slachtoffer

Nu is de tijd om werk te maken van schone, betaalbare en zekere energie voor alle Nederlanders. In plaats daarvan verkoopt de gemeente haar aandelen aan een bedrijf dat (buiten Scandinavië) vrijwel alleen draait op kolen en bruinkool. SP-raadslid Julian van der Kraats: “De politiek privatiseert, en wijst vervolgens naar de markt om de problemen op te lossen. In plaats van de aandelen te verkopen aan zo'n smerig bedrijf als Vattenfall, moeten de energiebedrijven juist weer genationaliseerd worden. Nu alle aandelen nog in handen van gemeentes en provincies zijn kan dat nog. Alleen dan kunnen we grote stappen maken. De markt denkt alleen aan winst op de korte termijn.”

een bruinkoolcentrale in Duitsland van Vattenfall

Financiëel onverstandig

De gemeente krijgt jaarlijks dividend over de aandelen. Vorig jaar was dat 10,4 miljoen. Dividend is winstuitkering, en die winst wordt gemaakt omdat de energiebedrijven de energierekening nodeloos hoog maken. Eigenlijk is dat dus een verkapte vorm van belastingheffing. Als de aandelen niet meer in publieke handen zijn, verdwijnt dat geld naar de staatskas van Zweden.

Om dat te compenseren, kan het geld dat de gemeente ontvangt voor de aandelen op een spaarrekening gezet worden. Dan maakt de rente het verlies aan dividend goed. Maar de coalitiepartijen hebben nu al bekend gemaakt dat ze één derde van het bedrag willen uitgeven aan de RijnGouwelijn en de Ringweg Oost. De inkomsten over dat bedrag worden dus in de toekomst gemist. De gemeente heeft voorgerekend dat ze op deze manier jaarlijks nog 5,7 miljoen euro aan rente krijgt.

Maar de rekening komt niet alleen daar te liggen. De overname moet betaald worden, en dat kan alleen door een hogere energierekening. Of door bezuinigingen natuurlijk.

Ondemocratisch besluit

Volgens onderzoek van de SP is 70% van de Nederlanders tegen de uitverkoop van onze energie. Het college van burgemeester en wethouders gaan daar niet alleen keihard tegenin, maar de manier waarop ze het besluit willen nemen past daar helemaal bij. Want vandaag werd bekend dat het college het besluit niet aan de raad over wil laten, maar dat de raad alleen maar 'wensen en bedenkingen' mag aangeven. Van der Kraats: “Dit is de zoveelste keer dat ze dit proberen bij een belangrijk besluit. En juist nu is het belangrijk, want het gaat om de zekerheid en betaalbaarheid van energie, om werkgelegenheid en om het milieu”.

Politiek loopt weg voor haar verantwoordelijkheid

Van der Kraats: “Dit is weer een schoolvoorbeeld van wat er mis is met de politiek in zijn algemeenheid. Ze beginnen zelf als de markt te denken. Ze willen op korte termijn veel geld, in plaats van inkomsten in de toekomst. En niet denken aan het milieu van onze kinderen, want de olie en de kolen zijn nu nog niet op. De politiek loopt weer eens weg voor zijn verantwoordelijkheid.”

Het plan past ook in de Grote Uitverkoop, die onder dit college van PvdA, VVD, CDA en GroenLinks in een stroomversnelling lijkt geraakt. Van der Kraats: “Niet alleen onze energie, maar ook onze vuilnisophaaldienst staat in de etalage. En er staan heel veel panden van de gemeente te koop, waar nu nog allerlei maatschappelijke activiteiten plaatsvinden – van muziek tot hulp voor vluchtelingen. En met het nieuwe thuiszorg-systeem waar Leiden voor heeft gekozen, worden mensen zelfs geveild. Voor de laagste prijs wel te verstaan.”

Uitverkoop nog geen gedane zaak

De gemeenteraden en de provincale staten hebben nog altijd het laatste woord. Van der Kraats: “De provincie Noord-Holland, en gemeentes als Alkmaar en Heerhugowaard hebben nu al nee gezegd. Dat moet ook in Leiden gebeuren, want de energievoorziening is van ons allemaal. Als de politiek nou eens stopt met weglopen voor haar verantwoordelijkheid, dan kunnen we zorgen voor betaalbare en schone energie voor iedereen”.

Meer informatie: Julian van der Kraats, jvdkraats.sp@gmail.com, tel 06-15042822