Leiden

Onlangs werd bekend dat het college van burgemeester en wethouders toch wil afzien van het privatiseren van Stedelijk Beheer. Stedelijk Beheer is het onderdeel van de gemeente dat zorgt voor het ophalen en verwerken van afval en het onderhouden van de publieke ruimte. De plannen voor de privatisering waren in een ver gevorderd stadium, maar in het coalitie-akkoord is afgesproken dat de dienst de kans kreeg om te bewijzen dat het ook zonder privatisering goedkoper kan. En dat heeft de dienst inmiddels gedaan, door met een degelijk verbeterplan te komen. Afgelopen donderdag bleek de hele raad achter Stedelijk Beheer te staan! Alle partijen spraken hun vertrouwen uit in het verbeterplan. SP-raadslid Julian van der Kraats: “Een mooiere start kan je je niet wensen. Het verbeterplan ziet er heel goed uit en iedereen heeft er weer veel zin in. Nu ook de gemeenteraad weer achter Stedelijk Beheer staat kan iedereen zich weer gewoon richten op het verbeteren van de dienstverlening. We zullen de komende jaren veel vooruitgang zien!”. Lees hieronder een korte geschiedenis.
Foto: SP-fractievoorzitter Antoine Theeuwen (midden) in gesprek op de Admiraal Banckertweg, eerder in oktober 2009

Hobbelige weg

De weg naar het besluit om de dienst intern te houden en te verbeteren was lang en hobbelig. De SP is al jaren bezig met Stedelijk Beheer, in eerste instantie om de problemen van geldverspilling en mismanagement aan te pakken. Later kwam de dienst van de regen in de drup, toen een meerderheid van de gemeenteraad (PvdA, VVD, CDA, GL en CU) de dienst met problemen en al wilde privatiseren. Daarop volgde een lang getouwtrek tussen de medewerkers, het college van burgemeester en wethouders, de ondernemingsraad van de gemeente en de vakbonden. Ook de SP Leiden bemoeide zich intensief met het proces, wat er o.a. toe leidde dat de PvdA een onderzoek vroeg en kreeg naar de betrokkenheid van de SP. Uit dat onderzoek bleek dat de SP geen regels had overtreden.

Het geruzie leidde verder nog bijna tot een rechtzaak van de ondernemingsraad tegen de eigen gemeente, gerommel in de vakbond tot het hoogste niveau, een wethouder die teruggefloten werd door zijn eigen college en een korte staking. Ondertussen werden de problemen niet aangepakt, maar leidde het hele proces juist tot demoralisering van het personeel. Zij hebben veel te lijden gehad onder alle onzekerheid, en zij baalden van het idee dat hun opdrachtgever ze liever ‘op afstand’ zette en ze een slechtere CAO gunde. En dat terwijl de werknemers zichzelf zien als “de eerste lijns ambassaseurs van de gemeente”.

Op het nippertje…

Vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 was de dienst bijna geprivatiseerd. Er was een akkoord met de vakbonden (waar de medewerkers het zelf nota bene niet mee eens waren) en de NV was al opgrericht.

Na de verkiezingen kwam er echter een nieuwe coalitie van D66, VVD, SP en CDA. Op aandringen van de SP en D66 werd in het coalitie-akkoord opgenomen dat de dienst toch nog een laatste kans kreeg om te bewijzen dat het ook zonder privatisering beter en goedkoper kon. De SP is er altijd van overtuigd geweest dat het juist zonder privatisering beter kan.

Hard werken aan verbeterplan

Daarna is dienst keihard aan de slag gegaan om een goed plan te maken voor verbetering. Inmiddels was er ook in het hogere management van de gemeente én de dienst zelf veel veranderd, waardoor dat proces nu beter ging. Wat natuurlijk ook een groot verschil maakte is dat het proces niet meer werd aangestuurd door een wethouder die de dienst wilde privatiseren, maar door wethouder Frank de Wit (D66).

Ondertussen bleef de SP onderzoek doen en bleef zich ermee bemoeien, wat er uiteindelijk o.a. toe leidde dat de gemeente in april 2011 moest toegeven dat de cijfers over de voordelen van de NV miljoenen euro’s per jaar te rooskleurig waren voorgesteld. Dat maakte de opgave om intern een vergelijkbare besparing te realiseren natuurlijk makkelijker. Afgezien van de ‘vergeten’ verwerkingskosten zijn er overigens nog meer miljoenen bewust of onbewust weggelaten.

Voor de zomervakantie leverde de dienst een degelijk verbeterplan op. Het college heeft vervolgens adviesbureau Royal Haskoning de opdracht gegeven de haalbaarheid van dat plan te toetsen en dat ook te doen voor het bedrijfsplan van de NV, inmiddels NV Contrei geheten. Royal Haskoning concludeerde dat het verbeterplan haalbaar is, veel beter onderbouwd dan het bedrijfsplan van de NV, en ook minder risico’s kent.

Laatste woord voor gemeenteraad

Alle plannen en rapporten zijn besproken in de raadscomissie Leefbaarheid en Bereikbaarheid. Daar bleken alle partijen (met uitzondering van SLO die afwezig was) vertrouwen te hebben in het verbeterplan. Bij de raadsvergadering die daarop volgde bleek de raad ook unaniem achter de dienst te staan. De dienst wordt dus niet geprivatiseerd, en de komende jaren wordt er hard gewerkt aan een plattere organisatie die efficiënter en effectiever werkt. Belangrijke zaken als personeelsbeleid en inkoop gaan flink op de schop.

Julian van der Kraats: “Dit was een heel belangrijk moment: iedereen in de dienst weet zich nu weer gesteund door de politiek. Dat maakt het veel makkelijker om aan de slag te gaan met de broodnodige verbeteringen. Niet alleen voor de werknemers maar ook voor de SP wordt het werk de komende jaren een stuk leuker. In plaats van strijden tegen slechte plannen kunnen we werken aan het verbeteren van de dienst zelf en het werk dat gedaan wordt. We hebben er zin in!”